Çene ağrısı, dünya yüzeyinde milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir sorundur. Çene ağrısı hafif veya şiddetli olabilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Dişleri gıcırdatmak, diş eti hastalığı veya diş ağrısı gibi birçok etken çene ağrısına neden olabilir. Çene ağrısı, kırık veya çıkık çene veya kalp krizi gibi ciddi bir sorunun belirtisi de olabilir.
Çenedeki ağrı neden olur?
Temporomandibular eklem (TMJ), çeneyi her bir kulağın önünde bulunan kafatasının temporal kemiklerine bağlayan küçük bir eklemdir. Çenenin yukarı aşağı ve bir yandan diğer yana hareket etmesini sağlar, bu sayede kişi konuşabilir, çiğneyebilir ve esneyebilir. Çene ve onu kontrol eden yüzdeki kaslarla ilgili sorunlara temporomandibular bozukluklar (TMD) denir. Tıp uzmanları buna TMJ bozukluğu veya TMJ disfonksiyonu da diyebilir. Çoğu durumda sadece TMJ olarak bahsedilse de, bu sadece eklemin adıdır.
Çene ağrısına diş gıcırdatma, diş eti hastalığı veya diş ağrısı gibi birçok faktör neden olabilir. Çene ağrısı ayrıca kırık veya çıkık çene veya kalp krizi gibi ciddi bir sorunun belirtisi olabilir. Çene ağrısının başlıca nedenleri şunlar olabilir:
TMJ bozuklukları
Bu, çene ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir. Kadınlar arasında daha yaygındır. TMJ bozukluklarının nedenleri şunlardır:
Çene yaralanması
Artrit gibi bazı hastalıklar veya durumlar.
Dişleri gıcırdatmak veya sıkmak.
Çenenin normal hizalanmaması.
Çenenin etrafındaki kaslarda iltihaplanma.
Stres de durumu daha da kötüleştirebilir.
Çene ağrısı türlerinin çoğu temporomandibular eklem bozukluğundan kaynaklanır. Çoğu durumda, çene ağrısı acil tıbbi müdahale gerektirmez, ancak bazen tedavi gerektiren daha ciddi bir altta yatan rahatsızlığı gösterebilir. Şiddetli, kötüleşen veya kalıcı çene ağrısı olan herkes tanı için bir doktora görünmelidir.
Travma
Herhangi bir kemik gibi çenenin yerinden çıkmasına veya kırılmasına neden olabilir. Çeneye gelen bir darbe sonucunda şunlar olabilir:
Morluklar.
Şişme.
Ağrı.
Dişlerin gevşemesi ya da düşmesi.
Genellikle, reçetesiz satılan ağrı kesiciler veya yumuşak yiyecekler yemek gibi yöntemler, rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olur. Ancak ağrı geçmezse veya ağzınızı doğru şekilde açıp kapatamıyorsanız, tıbbi bakıma ihtiyacınız olacaktır. Diş hizalama sorunları da bazen çene ağrısına neden olabilir.
Diş sorunları
Dişlerle ilgili bir takım sorunlar çene ağrısına yol açabilir. Bunlar:
Genellikle çürük veya apse nedeniyle oluşan diş ağrısı.
Çatlamış, sıkışık veya sıcaklık veya basınca karşı hassas dişler.
Çene kemiğine zarar verebilecek diş eti hastalığı.
Yirmilik dişler olarak bilinen dişlerin çıkması.
Dişlerin hizasız olması.
Dişleri gıcırdatmak veya çeneyi sıkmak.
Bu sorunlar için diş hekimine görünmek önemlidir. O zamana kadar, ağızı ılık suyla çalkalamak ve diş ipi kullanarak ağrıyan dişin etrafındaki yiyecek parçaları temizlenebilir.
Eklem sorunları
Romatoid artrit olarak bilinen bir artrit türü, temporomandibular eklemle saldırabilir. Bu, vücudun yanlışlıkla sağlıklı dokuya saldırdığı ve şişmesine neden olduğu bir otoimmün hastalıktır. Bu, çenenizin düzgün hareket etmesini sağlayan yumuşak, süngerimsi kıkırdağa zarar verebilir ve bu da sertlik ve ağrıya neden olabilir.
Hastalıklar
Bazı hastalıkların önlenmesinde veya tedavisinde kullanılan aşıların semptomları arasında çene ağrısı da yer alabilir.
Kabakulak: Bu viris kaynaklı bir hastalıktır. Ağızın yan tarafında yer alan tükürük üreten bezlerinin şişmesine sebep olur. Ağrı çeneyi hareket ettirmeyi zorlaştırabilir.
Tetanos: Bu bakteriyel enfeksiyon ciltteki bir kesik ya da çizik yoluyla bulaşır. Tetanosun erken belirtisi, çene kaslarının gergin veya sert hissedilmesidir. Spazmlara genellikle çene kilitlenmesi denir.
Kalp krizi
Nadir de olsa çene ağrısı bazen kalp krizi belirtisi olabilir. Kalbe yakın bir sinir kümesinin yakınında başlayan ağrı, vücudun başka bir yerinde hissedilebilir. Buna yansıyan ağrı denir. Bazı insanlarda çene ağrısı kalp krizinin tek belirtisi olabilir. Çene ağrısı aynı zamanda omuz veya bel gibi eklem problemlerinde de görülebilir.
Sinüs sorunları
Burnun içindeki ve gözlerin altındaki boşlukların (sinüsler) uzun süre şiş ve iltihaplı kalması kronik sinüzit adı verilen bir rahatsızlığa neden olabilir. Bu durum burundan nefes almayı güçleştirirken gözlerin etrafındaki bölgeyi de hassaslaştırabilir. Kronik sinüzit ayrıca üst çenede ağrıya neden olabilir.
Trigeminal nevralji
Bu ağrılı durum, yüzden beyne mesajlar taşıyan trigeminal sinire bir kan damarı baskı yaptığında meydana gelebilir. Ayrıca multipl sklerozdan da kaynaklanabilir. Trigeminal nevralji genellikle çenenin veya yanağın bir tarafını etkiler ve keskin bir ağrı veya elektrik çarpması gibi hissedilebilir. Ağrı o kadar şiddetli olabilir ki yemek yemeyi veya bir şeyler içmeyi engelleyebilir.
Küme baş ağrıları
Bunlar belirli seviyelerde ve kısa bir zaman diliminde sıklıkla meydana gelen çoklu baş ağrılarıdır. Başın bir tarafında ciddi ağrıya neden olurlar ve genellikle geceleri kişiyi uyandırırlar. Küme baş ağrıları çoğunlukla gözlerin ve şakakların etrafındaki bölgeyi etkiler, ancak ağrı çeneye de yayılabilir.
Osteomiyelit
Bu, kemikte meydana gelen bir enfeksiyondur. Alt çeneyi (veya mandibulayı) etkileyebilir, anaerobik osteomiyelit adı verilen bir durumdur. Tedavi edilmezse, enfeksiyon çeneye giden kan akışını kesebilir ve oradaki kemik dokusuna kalıcı hasar verebilir.
Tümörler veya kistler
Bunlar çene kemiğindeki veya ağızdaki ve yüzdeki yumuşak dokulardaki büyümelerdir. Bazen odontojenik tümörler ve kistler olarak adlandırılırlar, genellikle kanserli değildirler, ancak hızla büyüyebilir ve dişlerinizi etkileyebilirler. Çoğu durumda, bunları çıkarmak için ameliyat önerilir.
Sol çene ağrısı neden olur?
Tek taraflı çene ağrısı genellikle, TME bozukluklarının, sinüs boşluğunun ötesine yayılmış bir sinüs enfeksiyonunun veya diş sorunlarının bir belirtisi olabilir. Birinin enfeksiyon noktasına kadar ilerlemiş bir çürüğü varsa, daha şiddetli ağrı sorunları yaşama olasılığı yüksektir.
Çene ağrısı tedavisi
Çene ağrısında tedavi, ağrının nedenine bağlıdır, ancak genel rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilecek bazı yöntemler vardır, bunlar:
Çeneyi dinlendirmek.
Anti-inflamatuarlar ve analjezikler gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler.
Ağrı kesiciler veya kas gevşeticiler dahil olmak üzere reçeteli ilaçlar.
Günde 3 veya 4 kez, her seferinde 10 ila 20 dakika soğuk kompres uygulaması.
Çene veya yüzdeki kasları güçlendirmek ve esnetmek için hafif egzersizler.
Ağrı ve şişkinliğe yardımcı olmak için ultrason (yüksek güçlü ses dalgaları).
Çene kası ağrısı nasıl geçer?
Çene kasındaki ağrıyı hafifletmenin yöntemlerinden bazıları şunlardır:
Yumuşak gıdalar yemek.
Çeneye sıcak veya soğuk uygulamak.
Çene kaslarını gevşetmek ve güçlendirmek için hafif esneme egzersizleri yapmak.
Reçetesiz satılan nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) kullanmak.
Çene sıkmak, tırnak yemek, diş gıcırdatma gibi davranışlardan kaçınmak.
Çene eklemi iltihabı belirtileri nelerdir?
Çene eklemi iltihabı, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bunlar şunları içerebilir:
Çiğneme kaslarında ve/veya çene ekleminde ağrı (en sık görülen belirti).
Yüze veya boyuna yayılan ağrı.
Çene sertliği.
Çenenin hareketinde kısıtlılık veya kilitlenme.
Ağzı açarken veya kapatırken çene ekleminde ağrılı tıklama, patlama veya gıcırtı sesi.
Kulak çınlaması, işitme kaybı veya baş dönmesi.
Üst ve alt dişlerin birbirine uyum biçiminde değişiklik.
Çene ağrısı için hangi bölüme gidilir?
Çene ağrısı için diş hekimine başvurmak gerekir.
