- İçindekiler
- Akciğer kanseri nedir?
- Akciğer kanserinin türleri
- Akciğer kanseri evreleri nelerdir?
- Akciğer kanserinin ilk (1. evre) belirtileri nelerdir?
- Akciğer kanseri neden olur?
- Akciğer kanserinin belirtileri nelerdir?
- Akciğer kanseri tedavisi
- Sigara ile akciğer kanseri ilişkisi
- Metastatik akciğer kanseri nedir?
- Akciğer kanseri kurtulma şansı var mı?
- Akciğer kanseri hızlı ilerler mi?
- Akciğer kanserinin en sinsi belirtileri nelerdir?
Akciğer kanseri, akciğerlerdeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünerek tümörlerin büyümesine neden olması durumunda ortaya çıkar. Kadın ya da erkek farketmeksizin herkes akciğer kanserine yakalanabilir.
Ancak sigara içen ya da dumanına maruz kalanlar ile kimyasal ve diğer toksinlere maruz kalanlarda daha sık görülebilir. Birçok kanser türünde olduğu için erken teşhis çok önemlidir. Akciğer kanserinin belirtileri ilk evrede kendini gösterebileceği gibi ilerleyen evrelerde de belirginleşebilir. Uzun süre tütün içen veya içmeye devam eden kişiler "yüksek riskli" olarak kabul edilir ve tarama için önerilir.
Akciğer kanseri nedir?
Akciğer kanseri, akciğer dokularında, genellikle hava yollarını kaplayan hücrelerde oluşan kanserdir.
Akciğer kanserinin türleri
Akciğer kanseri temelde küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (KHDAK) ve küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) olarak ikiye ayrılır.
1 - Küçük hücreli olmayan kanser türleri
Adenokarsinom: Genellikle sigara içen/içmeyen kişilerde görülen en yaygın akciğer kanseri türüdür. Akciğer adenokarsinomu, akciğerdeki mukus üreten epitel hücreleri adı verilen hücrelerde başlar. Epitel hücreleri akciğerlerin yüzeyini kaplar.
Skuamöz hücreli karsinom: Genellikle sigara içme geçmişiyle bağlantılıdırlar. Skuamöz hücreli karsinom, akciğerlerdeki hava yollarının içini kaplayan düz hücreler olan skuamöz hücrelerde başlar. Bu tip kanser vakalarında akciğerlerin merkezi kısmında, bronş yakınında bulunma eğilimindedirler
Büyük hücreli (farklılaşmamış) karsinom: Hızla büyüme ve yayılma eğilimde olduğu için tedavi süreci zorludur. Akciğerin herhangi bir yerinde görülebilir
Diğer alt tipler: Adenoskuamöz karsinom ve sarkomatoid karsinom gibi diğer bazı NSCLC alt tipleri çok daha az yaygındır.
2 - Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK)
Akciğer karsinoid tümörleri: Diğer kanser türlerine göre daha nadirdir. Bu kanser türü daha hızlı büyür ve tedavisi daha zordur.
Diğer akciğer tümörleri: Adenoid kistik karsinomlar, lenfomalar ve sarkomlar gibi diğer akciğer kanseri türleri ve hamartomlar gibi iyi huylu akciğer tümörleri nadirdir.
Akciğerlere yayılan kanserler: Diğer organlarda (örneğin meme, böbrek veya cilt ) başlayan kanserler bazen akciğerlere sıçrayabilir. Ancak bu durumda hasta akciğer kanseri olmuş sayılmaz. Memede başlayan ve akciğerlere yayılan kanser yine de akciğer kanseri değil, meme kanseridir. Tedavi de kanserin başladığı bölgeye göre planlanır.
Akciğer kanseri evreleri nelerdir?
Bir kanserin evresi, ne kadar büyük olduğunu ve yayılıp yayılmadığını söyler.
Akciğer kanserinde 1. evre
Akciğer kanseri soluk borusunda (trakea), ana hava yolunda (bronş) veya akciğer dokusunda başlar. Akciğerde başlayan kansere birincil akciğer kanseri denir. Birincil akciğer kanserinin farklı türleri vardır. En yaygın tür küçük hücreli olmayan akciğer kanseridir.
Akciğer kanserinde 2. evre
Akciğerin içindeki lenf düğümlerine yayılmıştır veya akciğerin aynı lobunda birden fazla tümör vardır.
Akciğer kanserinde 3. evre
Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri bazen lokal olarak ilerlemiş kanser olarak adlandırılır. Yakındaki lenf düğümlerine veya yapılara yayılmıştır veya aynı akciğerin farklı bir lobunda birden fazla tümör vardır.
Akciğer kanserinde 4. evre
Kanserin akciğerlerden yayıldığı anlamına gelir.
Akciğer kanserinin ilk (1. evre) belirtileri nelerdir?
Akciğer kanseri 1. Evrede bazı belirtiler gösterse de hiçbir belirti göstermeyebilir de. Aşağıdaki belirtilerden yaşıyorsanız tarama yaptırmanız faydalı olabilir
- Devam eden ve kötüleşen öksürük
- Kanlı mukus (balgam) öksürmek
- Nefes darlığı
- Devam eden göğüs ağrısı
- Sık yaşanan akciğer enfeksiyonları
Akciğer kanseri neden olur?
- Sigara (puro vb tütün mamullerini) içmek ya da sigara dumanına maruz kalmak
- Çeşitli kimyasallara maruz kalmak (solumak)
- Çeşitli nedenlerle radyasyon tedavisi görmüş olmak
- Hava kirliği
- Aile geçmişinde akciğer kanseri olması
- HIV enfeksiyonu
Akciğer kanserinin belirtileri nelerdir?
Akciğer kanseri tanısı genellikle akciğerlere bakmak için bir görüntüleme testiyle başlar. Akciğer kanserinin belirtileri şunları içerebilir:
- Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı
- Geçmeyen veya zamanla kötüleşen öksürük
- Kan tükürmek
- Nefes almada zorluk
- Hırıltılı solunum
- Ses kısıklığı
- İştahsızlık
- Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı
- Aşırı yorgunluk hissi
- Yutma güçlüğü
- Yüzde ya da boyun damarlarında şişlik
Akciğer kanseri tedavisi
Akciğer kanserinin farklı türleri vardır. Hangi türe sahip olduğunuzu bilmek önemlidir çünkü tedavi seçeneklerinizi de etkiler. Tedaviler kanserli hücreleri yok edebilir, onları yok etmeye veya çoğalmalarını engellemeye yardımcı olabilir veya bağışıklık sisteminize onlarla savaşmayı öğretebilir.
Başlıca tedavi önerileri şu şekilde olabilir;
Ameliyat
Akciğer kanseri cerrahisinin 3 ana türü vardır: lobektomi, pnömonektomi ve kama rezeksiyonu veya segmentektomi. Ameliyat kanserli bölgenin ameliyat ile çıkarılmasını kapsar. Bazen kanserin geri gelmemesi için en iyi yöntem akciğerin tamamının veya bir kısmının alınması olabilir. Akciğerinizin bir kısmı veya tamamı alındığında nefes alıp alamayacağınız konusunda endişe duyabilirsiniz, ancak 1 akciğerle normal nefes almanız mümkündür.
Kemoterapi
Kanserli hücrelerin yayılmasını önlemek için verilen ilaçların bileşimidir. Ameliyattan sonra kanserin tekrarlamasını önlemek için de verilir. Yan etkileri arasında; Mide bulantısı, kusma, ishal, saç dökülmesi, tükenmişlik, ağız yaraları, güçsüzlük, his kaybı görülebilir. Kemoterapi tedavisinden sonra kanser tekrar büyümeye başlarsa, başka bir tedavi yöntemi önerilebilir.
Radyoterapi tedavisi
Radyoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için radyasyon darbeleri kullanır. Küçük hücreli akciğer kanserinin beyninize yayılma riski olduğundan önleyici bir tedbir olarak da kullanılabilir.
İmmünoterapi
İmmünoterapi vücudunuzun kanserle savaşabilmesi için kanser hücrelerini bağışıklık sisteminize gösterir. Yan etkileri arasında; mide bulantısı ve kusma, tükenmişlik, kaşıntılı döküntüler, eklem ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Tek başına veya kemoterapiyle birlikte kullanılabilir.
Sigara ile akciğer kanseri ilişkisi
Sigara dumanı kanserojenler adı verilen kansere neden olan maddelerle doludur. Sigara dumanını içinize çektiğinizde, kanserojenler akciğer dokusunda hemen hemen anında değişikliklere neden olur.
Vücudunuz ilk başta bu hasarı onarabilir. Ancak her tekrarlanan maruziyette akciğerlerinizi kaplayan sağlıklı hücreler daha fazla hasar görür. Zamanla hasar hücrelerin değişmesine neden olur ve sonunda kanser gelişebilir.
Metastatik akciğer kanseri nedir?
Metastatik akciğer kanseri, bir akciğerde başlayan ancak diğer akciğere veya diğer organlara yayılan kanserdir.
Akciğer kanseri kurtulma şansı var mı?
Kanserin evresine, türüne göre değişiklik göstermekle beraber, uygun tedavi yöntemleri ile akciğer kanseri tedavi edilebilir
Akciğer kanseri hızlı ilerler mi?
Akciğer kanseri türüne göre hızlı ilerleyebilir. Özellikle küçük hücreli akciğer kanserleri daha hızlı yayılma eğilimdedir.
Akciğer kanserinin en sinsi belirtileri nelerdir?
Akciğer kanserinde bazen görülebilen diğer değişiklikler arasında tekrarlayan zatürre atakları ile karıştırılabilir. Bu nedenle bir doktor tarafından gerekli tetkiklerin yapılması önemlidir.