Karaciğer büyümesi neden olur? Karaciğer büyümesi neyin belirtisidir?

Karaciğer büyümesi, karaciğerin normal boyutunun ötesinde büyümesiyle karakterize bir tıbbi durumdur. Karaciğer hastalığı, konjestif kalp yetmezliği veya kanser gibi altta yatan bir soruna işaret eder. Karaciğer büyümesi veya hepatomegali her yaştan insanı etkileyebilir ancak özellikle obezite, diyabet, aşırı alkol tüketimi veya metabolik bozuklukları olan 40 yaş üstü yetişkinlerde daha yaygındır. Enfeksiyonlar, metabolik bozukluklar, kalp sorunları veya karaciğer fonksiyonunu ve yapısını etkileyen yaşam tarzıyla ilgili hastalıklar nedeniyle gelişebilir.

Karaciğer büyümesi nedir?

Karaciğer büyümesi (Hepatomegali) bir hastalıktan ziyade karaciğer hastalığı, konjestif kalp yetmezliği veya kanser gibi altta yatan bir sorunun belirtisidir. Genellikle karındaki bir kitle olarak hissedilir, nedene bağlı olarak bazen de kendini sarılıkla birlikte gösterir. Bir enfeksiyona veya ileri evre karaciğer yetmezliğine yanıt olarak ortaya çıkabilir. Karaciğer büyümesi, özellikle erken evrelerinde her zaman belirgin belirtiler göstermeyebilir. Ancak durum kötüleştikçe, kişiler aşağıdaki belirtileri fark etmeye başlayabilir:

Sağ üst karın ağrısı veya rahatsızlığı

Karaciğer şiştikçe, çevre dokulara baskı yapabilir ve bu da sağ üst karın bölgesinde ağrıya veya dolgunluk hissine yol açabilir.

Sarılık (Cildin ve gözlerin sararması)

Karaciğerin bilirubini etkili bir şekilde işleyememesi sonucu ciltte ve gözlerde sarımsı bir renk oluşmasıdır.

Yorgunluk ve halsizlik

Karaciğerin enerji metabolizmasında ve detoksifikasyonda kritik bir rol oynaması nedeniyle karaciğer fonksiyonlarının azalması sürekli bir yorgunluk hissine yol açabilir.

Açıklanamayan kilo kaybı

Karaciğer büyümesi genellikle iştahı etkileyerek, istenmeyen kilo kaybına yol açar.

Bacaklarda veya ayak bileklerinde şişlik

Karaciğerin zayıf çalışması, sıvı tutulmasına ve bunun sonucunda da alt ekstremitelerde şişmeye (ödem) neden olabilir.

Karaciğer büyümesi neden olur?

Karaciğer, vücuttaki en hayati organlarından biridir. Kandaki toksinleri filtrelemenin ve kan kolesterolünü kontrol etmenin yanı sıra, birçok kritik biyolojik işlevi yerine getirir. Besinsel yağların sindirimine yardımcı olan bir sıvı olan safrayı üretir. Ayrıca, ihtiyaç duyulduğunda anında enerji sağlayan bir şeker türü olan glikozu depolar. Karaciğer büyümesine hepatomegali denir ve bu, potansiyel olarak ciddi bir sorunun işaretidir.

Karaciğer büyümesinin en yaygın nedenleri şunlardır:

Alkol kaynaklı karaciğer hastalığı

Aşırı alkol tüketimi sonucu karaciğerde hasar, iltihaplanma veya yara izi oluşmasıyla sonuçlanan bir rahatsızlıktır.

Toksik hepatit

Genellikle aşırı dozda ilaç kullanımı sonucu oluşur ve karaciğer iltihabına yol açar .

Karaciğer kanseri

• Vücudun başka bir organında veya bölümünde başlayan ancak karaciğere yayılan kanser.
• Alkolizm veya metabolik sendromla ilişkili yağlı karaciğer hastalığı.
• Hepatit virüsleri (A, B ve C) ve diğer viral karaciğer enfeksiyonları
• Alkol gibi toksinlerin neden olduğu karaciğer sirozu veya yaygın karaciğer hastalığı.

Karaciğer büyümesinin nadir nedenleri arasında şunlar yer alır:

Hemokromatozis, Wilson hastalığı, Gaucher hastalığı (karaciğerde yağ birikmesine neden olur), Glikojen depolama hastalığı (karaciğerde glikojen birikmesine neden olur) ve Orak hücre anemisi (karaciğerde demir birikmesine neden olur) gibi genetik bozukluklar.

• Karaciğer kistleri, iyi huylu karaciğer tümörleri ve karaciğer kanseri gibi karaciğer lezyonları
• Konjestif kalp yetmezliği ve Budd-Chiari sendromu gibi kardiyak ve vasküler nedenler
• Primer biliyer kolanjit ve primer sklerozan kolanjit gibi safra yolu bozuklukları ve darlıkları.

Karaciğer büyümesi nasıl anlaşılır?

Karaciğer, sağ göğüs kafesinin altında, diyaframın altında bulunan bir organdır. Doktor fizik muayene sırasında karaciğeri hissedebiliyorsa, bu karaciğer büyümesine işaret ediyor olabilir. Normalde karaciğer sadece parmak uçlarıyla hissedilemez. Yaşlandıkça karaciğerimiz doğal olarak büyür ve ağırlaşır.

Karaciğer hastalığının ve bacak şişmesinin nedenini belirlemek için doktor, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere çeşitli testler isteyebilir:

• Kan hücresi sayısında anormallik olup olmadığını değerlendirmek için tam kan sayımı.
• Karaciğer sağlığını değerlendirmek için karaciğer enzim testleri.
• Karaciğer ve diğer karın organlarını incelemek için ses dalgalarını kullanan ultrasonografi.
• Karın röntgeni, karın organlarını değerlendirmek için kullanılan invaziv olmayan bir görüntüleme tetkikidir.
• Belirli karın organlarının ayrıntılı görüntülerini elde etmek için yüksek çözünürlüklü karın BT taraması.
• Karın içindeki bazı organların detaylı görüntülenmesi için MR.
• Doktor daha ciddi bir sorundan şüpheleniyorsa, karaciğer biyopsisi önerilebilir. Bu cerrahi işlem, mikroskobik analiz için karaciğerin küçük bir bölümünün çıkarılmasını içerir.

Karaciğer büyümesi neyin belirtisidir?

Karaciğer büyümesi, karaciğer hastalığı, konjestif kalp yetmezliği veya kanser gibi altta yatan bir sorunun belirtisidir.

Karaciğer büyümesi olan kişi ne yapmalı?

Karaciğer büyümesi olan kişi öncelikle karaciğerine iyi bakmalıdır. Alkol ve sigara kullanımı ile gereksiz ilaç kullanımından kaçınmak, düzenli egzersiz yapmak, stresten uzak durmak, sağlık kontrollerini düzenli olarak yaptırmak ve sağlıklı beslenme çok önemlidir.

Karaciğer büyümesi nasıl geçer?

Karaciğer büyümesinin tedavi edilebilirliği, nedenine bağlıdır. Çoğu durumda, yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve tedaviler karaciğer boyutunu küçültebilir ve işlevini iyileştirebilir. Ancak siroz gibi ileri düzey rahatsızlıklarda tedavi, tam bir iyileşme yerine semptomların yönetilmesine odaklanabilir.

Karaciğer büyümesi nasıl önlenir?

Karaciğer sorunları geliştirme riskini azaltmak veya karaciğer büyümesinin kötüleşmesini önlemek için, uygulanabilir bazı önleme ipuçları şunlardır:

Alkol Tüketimini Sınırlayın

Aşırı alkol tüketimi karaciğer hasarının önde gelen nedenlerinden biridir. Alkolü yaşam tarzınızdan çıkarmak veya azaltmak, yağlı karaciğer hastalığı ve siroz gibi alkol kaynaklı karaciğer hastalıklarını önleyebilir.

Sağlıklı Bir Kiloyu Koruyun

Obezite ve kötü beslenme, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına (NAFLD) sıklıkla katkıda bulunur. Meyve, sebze, yağsız proteinler açısından zengin, dengeli bir beslenme düzeni ve düzenli egzersiz, sağlıklı bir kiloyu korumanıza ve karaciğer sağlığınızı desteklemenize yardımcı olabilir.

Riskli Davranışlardan Kaçının

İğne paylaşmak veya korunmasız cinsel ilişkiye girmek gibi bazı davranışlar, hepatit B ve C gibi karaciğer iltihabına ve hasarına yol açabilen virüslere maruz kalmanıza neden olabilir. Güvenli alışkanlıklar edinmek ve hepatit B aşısı yaptırmak enfeksiyon riskinizi azaltabilir.

Düzenli Kontroller

Karaciğer hastalığı geçmişiniz veya alkol kullanımı ya da obezite gibi risk faktörleriniz varsa, doktorunuzla düzenli kontroller planlamanız önemlidir. Rutin kan testleri ve görüntüleme yöntemleriyle karaciğer sorunlarının erken teşhisi, ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.

Karaciğer büyümesi zararlı mıdır?

Hepatomegalinin ciddiyeti büyük ölçüde nedene bağlıdır. Obeziteye bağlı hafif yağlı karaciğer veya bir ilaca geçici reaksiyon gibi bazı durumlarda, yaşam tarzı değişiklikleriyle durum tersine çevrilebilir. Ancak karaciğer büyümesi kronik karaciğer hastalığı, viral hepatit veya sirozdan kaynaklanıyorsa kalıcı hasara yol açabilir.

Tedavi edilmeyen hepatomegalinin olası komplikasyonları şunlardır:

• Karaciğer Fibrozu (karaciğerde skarlaşma)
• Siroz
• Portal Hipertansiyon
• Karaciğer Yetmezliği
• Karaciğer Kanseri Riskinin Artması
• Özellikle Hepatosplenomegali vakalarında bağışıklık fonksiyonunu ve kan filtrasyonunu etkileyen sistemik komplikasyonlar

Bu nedenle hastalığın ilerlemesini durdurmak veya tersine çevirmek için erken tanı ve hedefe yönelik tedavi kritik öneme sahiptir.

Karaciğer büyümesi olanlar ne yememeli?

Karaciğeriniz büyümüşse, yağlı, kızarmış ve işlenmiş gıdalardan kaçınmanız önemlidir. Karaciğerinizin daha fazla hasar görmesini önlemek için alkol, şekerli içecekler ve doymuş yağ oranı yüksek yiyecekler de sınırlandırılmalıdır.