Kolonoskopi nedir, nasıl yapılır? Kolonoskopi işlemi ne kadar sürer?

Kolonoskopi, kalın bağırsağınızın (kolon) iç kısmının incelenmesidir. İltihaplı bağırsak hastalığı ve kolon kanseri gibi gastrointestinal hastalıkların teşhisinde önemli bir prosedürdür. Kolonoskopi ayrıca kolon kanserinin tedavisine ve önlenmesine de yardımcı olabilir. Kolonoskopi işlemi çoğunlukla 10-15 dakika sürer. 

Kolonoskopi nedir?

Kolonoskopi bağırsakların içini kontrol etmek için yapılan bir testtir. Kolonoskopi ayrıca kolon polipleri, kolon ve rektum kanseri (kolorektal kanser olarak da bilinir) için bir tarama aracı olarak kullanılır. 

Kolonoskopi ayrıca;

Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları,

Bağırsaklarınıza giden kan akışının azalmasına neden olan bağırsak iskemisi,

Bağırsaklarınızın iç yüzeyinde küçük keseciklerin oluşmasına neden olan bir rahatsızlık olan divertiküloz,

Divertikülit veya divertikülozis nedeniyle oluşan keseciklerin iltihabı,

Ülserler,

Gastrointestinal (GI) perforasyonlar veya GI yolunuzdaki delikler,

Büyük bağırsak tıkanıklıkları gibi hastalıkları tespit edebilir.

Kolonoskopi nasıl yapılır?

Kolonoskopi, doktorun tüm kolonunuzun (kalın bağırsağınızın) içini kontrol etmesini sağlayan bir işlemdir. İşlem, kolonoskop adı verilen uzun ve esnek bir tüp kullanılarak yapılır. Tüpün bir ucunda ışık ve küçük bir kamera bulunur. Rektumunuza (makat) yerleştirilir ve kolonunuza doğru hareket ettirilir. Yol boyunca, büyük bağırsağınızın iç kısmının resimlerini bir ekrana gönderir. İşlemin daha rahat yapılabilmesi ve daha net bir görüntü elde etmek için doktor bağırsaklara bir miktar hava verebilir. Ayrıca işlemden önce bir sağlık uzmanı, size sakinleştirici, anestezi veya ağrı kesici vermek için kolunuzdaki veya elinizdeki bir damara intravenöz (IV) iğne yerleştirir. Bu da sizin işlem sırasında ağrının farkında olmamanıza veya hissetmemenize yardımcı olacaktır.

Kolonoskopi neden yapılır?

Kolonoskopi birçok şeye bakmak için yapılabilir. Bunlar:

Bağırsak semptomlarınızın nedenini kontrol etmek için

Kolonoskopi genellikle bağırsak semptomlarınıza neyin sebep olduğunu kontrol etmek için yapılır, örneğin:

Rektal kanama veya dışkıda kan.

Geçmeyen ishal veya kabızlık.

Nedensiz kilo vermek veya çok yorgun hissetmek.

Çoğu zaman endişelenecek bir şey bulunmaz, ama bazen daha yakından bakılması veya daha fazla test yapılması gereken bir şeyle karşılaşılabilir.

Bağırsaklarınızdaki büyümeleri (polipler) kontrol etmek için

Birçok insanın bağırsaklarında büyümeler (bağırsak polipleri) vardır ve çoğu zaman zararsızdırlar. Ancak bazen kansere dönüşebilirler, bu yüzden kolonoskopi sırasında çıkarılıp incelenebilirler. Sonuçlar, daha fazla teste veya tedaviye ihtiyacınız olup olmadığını belirler.

Bağırsak rahatsızlıklarının belirtilerini aramak için

Kolonoskopi, aşağıdaki gibi bağırsak rahatsızlıklarını tespit etmek için kullanılabilir:

Crohn hastalığı.

Divertiküler hastalık veya divertikülit.

Ülseratif kolit.

Bağırsak kanseri

Bu rahatsızlıkların teşhisi zor olabilir, bu nedenle başka testler de yaptırmak gerekebilir.

Kolonoskopi faydaları nelerdir?

Kolorektal kanserlerin erken tespiti

En agresif kanser türlerinden biri olduğundan, kolon kanserini erken teşhis etmek zorunludur, çünkü hızlı tedavi hayat kurtarabilir. Kolonoskopiler erken teşhis için en etkili seçenektir çünkü bu testler, hızla yayılıp yaşamı tehdit edebilecek küçük kanser izlerini tespit edebilmektedir.

Poliplerin tespiti ve çıkarılması

Genellikle, kolon kanserinin gelişimi bir polip ile başlar. Bu küçük hücre toplulukları kolonun astarında oluşur. Şekil ve boyut olarak değişebilirler. Genellikle iyi huylu ve zararsızdırlar, ancak bazıları büyüyerek kanserli ve çok tehlikeli hale gelir. Bağırsağınızda polip olduğunu bilemezsiniz çünkü polipler herhangi bir ağrıya veya iltihaplanmaya neden olmaz. Kolonoskopi yalnızca polipleri tespit etmekle kalmaz, şüpheli görünenler de işlem sırasında çıkarılabilir. Bu yalnızca bir kolorektal kanser türü geliştirme riskinizi azaltmakla kalmaz, aynı zamanda kanserli polipleri çıkarmak için daha fazla test ve ameliyata olan ihtiyacı da azaltır.

Divertikülit tespiti

Yiyecek ve bakteriler zamanla bağırsaklarınızın ceplerinde birikerek ağrılı iltihaplanmalara ve enfeksiyonlara yol açabilir.  

Divertikülit aşağıdaki belirtilere neden olur:

Karın ağrısı.

Ateş.

Kusma.

Kabızlık.

Kanama.

Şişkinlik.

Kolonoskopiler divertikülitten kaynaklanan şişkinliği ve enfekte dokuyu tespit edebilir. 

Kolonoskopi riskleri nelerdir?

Bağırsak kanaması.

Bağırsak delinmesi.

Solunum veya kalp sorunları da dahil olmak üzere sakinleştiriciye karşı bir reaksiyon.

Karında şiddetli ağrı.

Kanama ve perforasyon (bağırsak delinmesi) kolonoskopinin en sık görülen komplikasyonlarıdır. Bu durum her 10 bin kişiden 3'ünde görülür. Kanama her 10 bin prosedürden yaklaşık 15'inde meydana gelir. Kanama ve perforasyon vakalarının çoğu yaşlı kişilerde veya polipleri çıkarılmış kişilerde görülür.

Doktorlar kolonoskopi sırasında oluşan kanamayı hemen tedavi edebilir. Kolonoskopiden 2 hafta sonrasına kadar kanama olma ihtimali olabilir. Bu durumda doktor bunu teşhis edip ikinci bir kolonoskopi ile tedavi edebilir.

Kolonoskopiden sonra aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, hemen tıbbi yardım alın:

Karnınızda şiddetli ağrı.

Ateş.

İyileşmeyen kanlı bağırsak hareketleri.

Anüsten durmayan kanama.

Baş dönmesi.

Zayıflık.

Kolonoskopi öncesi nelere dikkat etmek gerekir?

İşlemden 3 veya 4 gün önce hafif beslenerek bağırsak temizleme sürecine yardımcı olabilirsiniz. Kolonoskopiden bir gün önce katı yiyecekler tüketilmemelidir. Bunun yerine su, çay, meyve suyu, tanesiz komposto, haşlama et suyu, tavuk suyu, ıhlamur gibi bitkisel ve meyve çayları gibi berrak sıvı gıdalar tüketilebilir. Kolonoskopinin yapılacağı aynı gün süt ve ayran içmemeniz gerekir.

Kolonoskopi acıtır mı?

Birçok kişi kolonoskopi sırasında ağrı yaşamaktan endişe duyar, ancak işlem ağrısızdır.

Kolonoskopide kanser belli olur mu?

Kolonoskopi, erkeklerde ve kadınlarda en sık görülen dördüncü kanser türü olan kolorektal kanserini belirlemede önemli rol oynar. Kolonoskopi hem tanı hem de tedaviye yardımcıdır. Kolonoskopi kolorektal kanser belirtisi olabilecek anormal hücre büyümelerini tespit etmek ve işlem sırasında bunları çıkarmak için en uygun prosedürdür.

Anestezili kolonoskopi ne kadar sürer?

Kolonoskopi işleminin tamamı oldukça kısadır, genellikle sadece 10 ila 15 dakika sürer.

Kolonoskopi hortumunun ebatları ne kadardır?

Kolonoskopi hortumu yaklaşık 60 cm. uzunluğunda ve 1 cm. çapındadır.

Kolonoskopi için hangi doktora gidilmeli?

Gastroenterolog, sindirim bozukluklarının teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmış bir tıp doktorudur ve kolonoskopi konusunda özel eğitim almıştır.