Yürümeye yeni başladığı için çevresine karşı meraklı olan 14 aylık bebekler, deneme yanılma yolu ile yeni bilgiler edinir ve davranışlarını şekillendirmeye başlar. Gözlem ve oyunlar, bu dönemde bebekler için önemli öğrenme araçlarıdır. Bebekler bu dönemde ebeveynler, arkadaşlar ve çevresindeki kişilerle iletişim kurmayı öğrendiği gibi boyutları, renkleri ve şekilleri de algılamaya başlar.
14 Aylık Bebeklerin Fiziksel Gelişimi Nasıldır?
Bebekler, 14 aylık olduğunda ince ve kaba motor becerilerini geliştirmeye başlar. Bir nesneyi tutabilir, kavrayabilir, yere bıraktığı nesneyi tekrar alabilir. Top atma pratiği yapmaktan hoşlanabilir. Yürümek ve merdivenleri tırmanmaya çalışmak gibi kaba motor becerilerini geliştirerek ebeveynlerinden bağımsız hareket etmenin ilk adımlarını atabilirler. 14 aylık çoğu bebek kendi başına ayakta durabilir ya da yardım almadan birkaç adım atıyor olabilir. Gelişimi hızlı olan bazı bebekler ise koşmaya başlayabilir ve basamakları tırmalanabilir. Tırmanma gibi aktiviteler için bebeğin güvenli bir oyun alanına sahip olması da önemli bir noktadır.
Nesne sürekliliği kavramını da algılamaya başlayan bebeklerin fiziksel olarak yapabileceği davranışlardan bazıları şunlardır:
- Küçük nesneleri bir kaba koyup tekrar çıkarabilir
- Kalın kitap sayfalarını tek başına çevirebilir
- Çizim için eline boya aldığında kağıt üzerinde işaretlemeler yapabilir
- Parmağı ile nesneleri işaret edebilir
- Dolaplar ve çekmeceler gibi ev içindeki kapalı alanları keşfetmeye yönelebilir
Bu dönemde bebekler ilk azı dişlerini çıkarmaya başlayabilir. Diş çıkarma nedeniyle ağrı hisseden bebekler için diş çıkarma halkaları kullanılabilir.
14 Aylık Bebek Bilişsel Gelişimi Nasıldır?
14 aylık bir bebek, anne ve baba gibi kelimeler de dahil olmak üzere 6’dan fazla kelimeyi telaffuz edebilir ve bundan çok daha fazlasını anlayabilir. Konuşma kalıplarını ve sesleri taklit etmeye başlayan bebekler, verilen basit komutları algılayabilir ve yeni kelimelerin anlamlarını öğrenebilir. Yeni öğrendiği kelimeleri izlediği videolarda, dışarıda ya da kitaplarda arayabilir. Böylece kelimeleri tekrar ederek öğrenmeyi pekiştirebilir.
Televizyonda çalan müzikler ve tekerlemeler de bebeklerin dil gelişimleri üzerinde etkilidir. Bebekler bu dönemde duyduğu şarkıları tekrar ederek söyleyebilir. Öğrenmeyi kolaylaştırmak için ebeveynler bebeklerle konuşurken yüz ifadelerini, ses tonunu ve el hareketlerini çeşitlendirebilir ve bebekle göz teması kurabilir. Bunlar, bebeğin kelimelerin anlamını öğrenmesine yardımcı olabilir. 14 aylık bebekler genellikle tuvalet eğitimi için henüz hazır değildir.
14 Aylık Bebeklerin Davranışları Nasıl Olur?
Özellikle 17 ve 24. haftalar arasında görülen öfke nöbetleri agresif davranışlarla birlikte kendini gösterebilir. Bebekler bu dönemde hayal kırıklığı gibi nedenlerle oyun arkadaşlarına vurabilir ya da onları ısırabilir. Bunun en önemli nedenlerinden biri bebeğin diğer arkadaşlarının duygularının olduğunu anlayamamasıdır. Kötü bir davranışta bulunduğu arkadaşının bağırmasını görse de empati kuramaz. Bu durumda ebeveynlerin bebeğe şiddetin fiziksel zarar verdiğini ve karşıdaki kişinin canını acıttığını açıklaması gerekir. Kendini kontrol edemeyen bebeklerin ortamdan uzaklaştırılması faydalı olur. Bebekler bu dönemde arkadaşları ile etkileşime girmeye hazır olmasa da onları gördüğünde heyecanlanabilir. Duygusal derinlik, ilerleyen dönemlerde girilen etkileşimlerle güçlenir.
14 aylık bir bebek ne yapmak, ne yemek, nereye gitmek ya da ne giymek istediği ile ilgili inatçı davranışlarda bulunabilir. Bardağa süt koymak ya da kıyafetlerini giymek gibi günlük aktiviteleri kendi başına yapmak isteyebilir. Bu durumda bebeği yapabileceği küçük eylemlere teşvik etmek gerekir. Henüz gerçekleştiremeyeceği fiziksel aktiviteler içinse ebeveynler seçenekler sunarak güç mücadelesini azaltabilir.
14 Aylık Bebekler Ne Kadar Uyur?
14 aylık olan ve yürümeye yeni başlayan bebekler, günde en az 13-14 saat uyur. Gece ortalama 11 saat, gün içinde ise birkaç saat uyuyabilir. Ancak her bebeğin uyku saati aynı değildir, bazı bebekler diğerlerinden daha fazla uyuyabilir. Gündüz uykuları bazı bebeklerin gece düzgün uyumasına engel olabilir. Gece uyumayı sevmeyen bebekler içinse ebeveynler belli bir rutin uygulayabilir. Rahatlatıcı ve sakinleştirici ılık bir banyo ya da bebeğin sevdiği bir kitabın okunması uyumasına yardımcı olabilir. Gün içinde bebeğin aktif ve meşgul tutulması kesintisiz gece uykusu için faydalı olabilir.
14 Aylık Bebekler Nasıl Beslenir?
Yeni yürümeye başlayan bebeklerin büyümesi yavaşladığı için bebekler çok fazla beslenmeye ihtiyaç duymaz. Bu dönemde daha önceki dönemlere göre daha az yiyecek tüketmeye başlayabilirler. Günde yaklaşık 1.000 kaloriye ihtiyaç duyan bebeklere günde 3 ana ve 2 ara öğün verilebilir. Yetişkin porsiyonlarının dörtte biri büyüklüğündeki porsiyonlar 14 aylık bebekler için idealdir.
Süt ve süt ürünleri, bebeğin kemiklerinin ve dişlerinin güçlü ve sağlıklı bir şekilde gelişmesi açısından önemlidir. Zengin bir kalsiyum ve D vitamini kaynağı olarak günlük beslenmeye dahil edilebilir. Günlük vitamin ve mineral ihtiyacının karşılanması içinse yaşa uygun porsiyonlarla meyve ve sebze verilebilir. 14 aylık bebeklerin oynamak ve keşfetmek için fazladan enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerji; et, yumurta ve fasulye gibi protein açısından zengin besinler ile karşılanabilir. Lif açısından zengin olan tam tahıllı ürünler ise şeker oranı düşük olduğu için ideal bir tercih olabilir.
14 Aylık Bebeklerde Fiziksel Gelişim Nasıl Desteklenir?
Yürümeye yeni başlayan bebeklerde enerjiyi yönlendirmenin ve fiziksel gelişimi desteklemenin bazı yolları bulunur:
Nesneleri Taşıma
Yeni yürümeye başlayan bebekler, eşyaları bir yerden başka bir yere taşımaktan hoşlanabilir. Odanın etrafına kutuları ya da oyuncaklarını taşıyabilir. Nesneleri taşırken yere çökmeye, sandalyeye oturmaya ya da bir merdivene veya sehpaya tırmanmaya çalışabilir.
Top Oynama
Yürümeye başlayan bir bebek önündeki topu yuvarlayacak ve ona geri yuvarlanan topu yakalayacak kadar koordineli hareket edebilir. Yuvarlama ve yakalama oldukça karmaşık beceriler olduğu için her bebek bu dönemde bu eylemleri tam olarak gerçekleştiremeyebilir. Yine de bebeğin nesnelerin ve insanların da dahil olduğu dünyayı keşfetmesi önemli bir noktadır. Top yuvarlama gibi oyunlar bebeğin bu dünyayı keşfetmesini sağlarken sosyal ve dil becerilerinin gelişmesine yardımcı olur.
Köprü Yürüyüşü
Bebekler, yürümeye ve tırmanmaya başladığı dönemde dengesini sağlamakta zorluk çekebilir. Bunun için dikdörtgen kutular ya da düz bir tahta parçası kullanılarak köprü kurulabilir. Bu oyun, köprüden geçerken bir ayağını diğerinin önüne koymaya başlayan bebeklerin zaman içinde dengesini korumayı öğrenmesine yardımcı olur.
Bebeklerde 14 Aylik Gelisimi Nasil Olur? Hakkında Sık Sorulan Sorular
14 aylık olan ve yürümeye yeni başlayan bebekler, günde en az 13-14 saat uyur.
Günde yaklaşık 1.000 kaloriye ihtiyaç duyan bebeklere günde 3 ana ve 2 ara öğün verilebilir.
