Karabuğday, süper besin olarak kabul edilen son derece besleyici bir tahıldır. Karabuğday ( Fagopyrum esculentum Moench), ravent bitkisinin de dahil olduğu Polygonaceae bitki ailesinden glutensiz bir üründür.
Karabuğday dünyanın çeşitli ekolojik bölgelerinde yetiştirilir ancak kökeni Güney Çin'in dağlık bölgeleridir. Karabuğday, kinoa gibi teknik olarak bir yalancı tahıl veya sözde tahıldır, ancak benzer besin değeri nedeniyle genellikle yulaf, arpa, çavdar ve mısır gibi tahıl gıdalarıyla aynı kategoriye girer.
Adında buğday kelimesi geçmesine rağmen karabuğday buğday ailesinin bir parçası değildir. İşlenmiş tanelere dönüştürülen karabuğday, pirinçle aynı şekilde kullanılabilen küçük, külçe benzeri granüller görünümündedir. Karabuğdayı un, erişte veya hatta gevrek olarak da bulabilirsiniz, bu da onu buğday ununun çok yönlü bir ikamesi yapar.
Kalp sağlığına yararlı besinlerle dolu olan karabuğday, aynı zamanda bağırsak sağlığına fayda sağlayabilecek ve kendinizi tok hissetmenize yardımcı olabilecek yüksek lif oranına sahiptir.
Karabuğday nasıl elde edilir?
Karabuğday, yem ve gıda için en çok yönlü ürünlerden biri olduğu düşünülen ve insan sağlığı için birçok faydası bulunan nem seven bir tahıldır. Dünya çapında birçok karabuğday türü yetiştirilmektedir. Karabuğday temel olarak yaygın karabuğday, çok yıllık karabuğday ve Tatar karabuğdayı olarak sınıflandırılır. Karabuğday, iki monofiletik gruptan oluşan Polygonaceae familyasının Fagopyrum cinsine aittir. Binlerce yıl önce Asya'da yetiştirilen karabuğday, hızla Orta Doğu ve Avrupa'ya yayılmıştır. Karabuğday çok hızlı büyür ve sadece 30 günde olgunlaşır. Karabuğday, tohumların 4'te 3'ü olgunlaştığında yığın halinde hasat edilebileceği gibi, bitkilerin alt yaprakları döküldüğünde doğrudan harmanlama yoluyla da hasat edilebilir.
Karabuğdayın faydaları nelerdir?
Karabuğday, çeşitli flavonoid antioksidanlar açısından zengindir ve kompleks karbonhidratlar, vitaminler, mineraller, lif ve dirençli nişasta sağlar. Anti-inflamatuar, anti-oksidatif, anti-diyabetik ve kalp koruyucu özellikleri nedeniyle işlevsel bir gıda olarak kabul edilir. Aynı zamanda buğday alerjisi, çölyak hastalığı veya çölyak dışı glutene duyarlılığı olan kişiler için buğdaya besleyici bir alternatiftir.
Karabuğdayın faydalarından bazıları şunlardır:
Bağırsak hareketlerini düzenler
Karabuğday lif açısından zengindir. Lif, bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlık gibi semptomların yaşanma olasılığını azaltır.
Kan şekerini kontrol etmeye yardımcıdır
Karabuğday, kan şekeri seviyelerini kontrol etmede önemli bir besindir. Proteinler, lifler ve flavonoidler gibi besinler açısından zengindir. Karabuğdayda bulunan bu besinlerin, insülin direncini iyileştirerek tip 2 diyabetli kişilerin durumu yönetmesine yardımcı olduğu bildirilmiştir.
Kardiyovasküler hastalıkları önler
Çalışmalar, düzenli olarak karabuğday tüketenlerin daha düşük kolesterol, trigliserit ve kan şekeri seviyelerine sahip olduğunu göstermektedir. Bu risk faktörlerini yönetmeye yardımcı olarak, karabuğday açısından zengin bir diyet, kardiyovasküler hastalıklara karşı destek sağlar.
Karabuğday ununun ne gibi faydaları vardır?
Karabuğday unu çok besleyicidir ve çok amaçlı undan veya yulaf unundan bile daha fazla protein ve lif içerir. Karabuğday unu birçok sağlık faydasına sahiptir. Bunlar:
Kalp sağlığını destekler
İçerdiği antioksidanlar ve rutin kan damarlarının güçlenmesine yardımcı olur.
Sindirim sistemine dost
Yüksek lif içeriği sayesinde sindirimi düzenler ve bağırsak sağlığını korur.
Kan şekerini dengelemeye yardımcı olur
Kompleks karbonhidratlar içerdiğinden ani şeker dalgalanmalarını önler.
Karabuğday nasıl tüketilmeli?
Karabuğday, yoğun ve tatlı bir tada sahip olup bu özellikleriyle çeşitli yemeklerde, kahvaltılarda ve ana yemeklerde kullanılır. Karabuğdayın tüketim şekillerinden bazıları şunlardır:
- Haşlayarak çorbasını yapabilir, yahni, bulgur ve pilav gibi yemeklere ilave edilebilir.
- Karabuğdayı tek olarak pilav da yapılabilir.
- Dolma ve sarma gibi yemeklerin iç harcı olarak kullanılabilir.
- Marul, soğan ve dereotu gibi malzemelerle birlikte karabuğday salatası yapabilirsiniz.
- Yoğurdun içine ekleyerek besleyici ara öğün olarak tüketebilirsiniz.
- Sebze ve et yemeklerine taneleriyle veya lapa şeklinde ekleyebilirsiniz.
- Haşlayarak kahvaltılarda tüketebilirsiniz.
- Karabuğdayın unundan çeşitli tatlı ve tuzlu hamur işleri yapabilirsiniz. Ayrıca ekmek ve makarna yapımında ana veya yardımcı malzeme olarak da kullanabilirsiniz.
Karabuğday her gün yenir mi?
Karabuğdayı her gün çiğ veya pişmiş olarak istediğiniz miktarda yemenin sağlık açısından güvenli olduğu bildirilmiştir.
İşte her gün karabuğday tüketmeniz için en iyi 10 neden:
- Gluten içermez ve çölyak hastaları ve gluten intoleransı olanlar tarafından tüketilebilir. Bu özelliği ve diğer özellikleri sayesinde karabuğday kolayca sindirilebilir.
- Hücrelerimizin yapı taşı olarak ve temel yaşamsal fonksiyonları için vücudumuzun ihtiyaç duyduğu 8 temel amino asidin tamamını içerir.
- Proteinlerinin biyolojik değeri yüksektir, yani protein kolayca emilebilir ve vücudumuz tarafından özümsenebilir.
- Gerçek tahıllarla karşılaştırıldığında karabuğday, cilt, doku ve bağışıklık sistemimizin sağlığı için çok önemli bir amino asit olan lizin içerir. Kolajen ve keratinin bileşenlerinden biridir.
- Lif açısından zengindir, bağırsak düzenini sağlar ve bağırsak bakteri florasının sağlığını destekler.
- Karabuğday, özellikle potasyum ve B vitaminleri olmak üzere vitamin ve mineraller açısından zengindir.
- Düşük glisemik indekse sahiptir, kan şekerinin yükselmesine neden olmaz ve bu nedenle diyabet hastaları, çocuklar için uygundur. Karabuğday tüketimi diyabet hastalarında glisemiyi düşürür.
- İçeriğinde iltihabı azaltan ve kan basıncını düşüren antioksidan polifenol rutin bileşiği bulunur.
- Karabuğdayın düzenli tüketilmesi kötü kolesterolü düşürebilir.
- 2005'te yapılan bir araştırmaya göre karabuğday tripsin enzimi antimikrobiyal, antibakteriyel etkiye sahip olup diyabet, hipertansiyon ve tümörlere karşı koruyucu olabilir.
Karabuğday pilavı sağlıklı mıdır?
Karabuğday pilavı, düşük kalorili ve yüksek lif içeriğiyle diyet yapanlar için ideal bir seçenek olarak son derece sağlıklı ve besleyicidir.
