Kırmızı kan hücreleri, vücutta oksijeni taşıyan hemoglobin adı verilen bir madde içerir. Vücudun dokularına iletilen oksijen miktarı, sahip olduğunuz kırmızı kan hücrelerinin sayısına ve ne kadar iyi çalıştıklarına bağlıdır. Kırmızı kan hücresi (RBC) sayımı, kaç adet kırmızı kan hücreniz olduğunu söyleyen bir kan testidir. Kırmızı kan hücresi sayımının sonuçları, demir eksikliği anemisi (normalden daha az kırmızı kan hücresi olması) gibi kanla ilgili rahatsızlıkların teşhisine yardımcı olmak için kullanılabilir. Normalden yüksek veya düşük bir RBC sayısı genellikle bir hastalığın ilk belirtisidir. Bu nedenle, test semptomlarınız olmadan önce bile tedavi görmenizi sağlayabilir.
RBC nedir?
Kırmızı kan hücresi (RBC) sayımı, kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin, yani eritrositlerin sayısını ölçer. Kırmızı kan hücreleri, büyük kemiklerinizin içindeki süngerimsi doku olan kemik iliğinizde üretilir. Kırmızı kan hücresi (RBC) sayımı, kandaki hücre sayısını ve türünü ölçen bir test grubu olan tam kan sayımının (CBC) bir parçasıdır. RBC ölçümü, vücudunuzun yeterli sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmediği bir durum olan anemi gibi kırmızı kan hücresi bozukluklarının teşhisine yardımcı olmak için kullanılır. RBC'nın düşük çıkması, nefes darlığı, zayıflık veya yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, aritmi (kalp atışının hızı veya ritmiyle ilgili bir sorun), ciltte solukluk gibi belirtilere neden olur. Kırmızı kan hücresi sayısının yüksek olması durumunda ise (RBC yüksekliği); baş dönmesi, baş ağrısı ve görme sorunları gibi belirtiler görülebilir.
RBC kaç olmalı?
Normal bir alyuvar (kırmızı kan hücresi) sayısı yaklaşık olarak; Erkekler için – 4,0 ila 5,9 x 10^12/L, kadınlar için – 3,8 ila 5,2 x 10^12/L'dir.
RBC yüksekliği nedir?
Yüksek kırmızı kan hücresi (RBC) sayısı genellikle erkeklerde 6,1 milyon, kadınlarda 5,4 milyon ve çocuklarda 5,5'in üzerindeki kırmızı kan hücresi olarak kabul edilir. Yüksek kırmızı kan hücresi sayısı, kan dolaşımındaki kırmızı kan hücresi sayısının normalden yüksek olduğu anlamına gelir. Kırmızı kan hücresi sayısını yüksek olması, eritrositoz adı verilen duruma sahip olduğunuz anlamına gelir. Bu, kanınızı olması gerekenden daha koyu hale getirir ve kan pıhtısı riskinizi artırabilir.
RBC yüksekliği neden olur?
Yüksek alyuvar (kırmızı kan hücresi) sayısı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunları veya sağlıkla ilgili faktörlerden kaynaklanabilir: Kırmızı kan hücrelerinin artışına neden olabilecek tıbbi durumlar şunlardır:
Kalp yetmezliği.
Doğuştan kalp hastalığı.
Polisitemi vera (kemik iliğinin çok fazla kırmızı kan hücresi ürettiği nadir bir kan kanseri).
Böbrek tümörleri.
Amfizem, KOAH, pulmoner fibrozis (akciğer dokusunda yara izi) gibi akciğer hastalıkları.
Hipoksi (kanda oksijen seviyesinin düşük olması).
Karbonmonoksit gazına maruz kalma (genellikle sigara içmeyle ilişkilidir).
Uyku apnesi.
Yüksek kırmızı kan hücresi sayısına neden olabilecek yaşam tarzı faktörleri şunlardır:
Sigara içmek.
Yüksek rakımda yaşamak.
Anabolik steroidler (örneğin sentetik testosteron) veya eritropoietin gibi performans arttırıcı ilaçlar almak.
Yüksek kırmızı kan hücresi sayısının belirtileri şunlar olabilir:
Yorgunluk.
Nefes darlığı.
Baş ağrıları.
Bulanık görüş.
Uyku bozuklukları.
Eklem ağrısı.
Kaşıntılı cilt.
Uyuşma veya karıncalanma.
Burun kanamaları.
Bazen kırmızı kan hücresi sayısı yüksek olan kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilir.
RBC yüksekliği nasıl düşürülür?
Yüksek kırmızı kan hücresi sayısını önlemeniz her zaman mümkün değildir. Ancak, riski azaltmak için yapabileceğiniz şeyler vardır. Örneğin:
Bol su için.
Kahve, soda ve diğer idrar söktürücülerden uzak durun.
Sigarayı bırakın.
Egzersiz yapın.
Demir takviyesi almayın.
Anabolik steroidler veya diğer performans arttırıcı ilaçları kullanmayın.
Uyku apneniz varsa CPAP gibi uygun tıbbi cihazları kullanın.
Kalp yetmezliğiniz varsa doktorunuzun tedavi planını titizlikle uyguladığınızdan emin olun.
RBC yüksekliği nasıl tedavi edilir?
Tedavi altta yatan sorunun nedenine göre belirlenir. Polisitemi, enfeksiyon, yaralanma veya tümör gibi altta yatan bir nedenin belirtisiyse, tedavi buna odaklanacaktır.
Sağlıksız bir yaşam tarzından kaynaklanan polisitemi tıbbi tedavi gerektirmeyebilir. Demir alımını azaltmak, düzenli egzersiz yapmak, sigarayı bırakmak gibi basit yaşam tarzı değişiklikleri işe yarayabilir ve sizi normale döndürebilir. Polisitemi kemik iliği hastalığının sonucu olduğunda doktorlar tarafından en sık önerilen ilaç hidroksiüredir. Hidroksiüre vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin üretimini yavaşlatır. Seviyenin çok düşmemesi için sık sık kontrol yaptırmak önemlidir.
Polisitemi veya yüksek kırmızı kan hücresi sayısı bir hastalık değildir ve sağlıksız bir yaşam tarzından veya altta yatan bir nedenden kaynaklanabilir. Hasta baş dönmesi, nefes darlığı ve karın rahatsızlığı hissedebilir. Tedavi genellikle kırmızı kan hücresi sayısının artmasına neden olan birincil neden üzerinde çalışılarak yönlendirilir.
RBC düşüklüğü nedir?
RBC düşüklüğü (anemi), vücudun yeterli miktarda kırmızı kan hücresi üretmediğinde gelişen bir durumdur. Kırmızı kan hücresi sayısının düşük olması anemi yani kansızlıktır.
RBC düşüklüğü olursa ne olur?
RBC düşüklüğünde vücudun dokularına oksijen taşımak için yeterli sağlıklı kırmızı kan hücresi veya hemoglobin olmaması sorunudur. Bu durum anemi gelişimine neden olur.
RBC düşüklüğüne ne iyi gelir?
Düşük kırmızı kan hücresi (RBC) sayısı anemi riskini artırır. Demir, B12 ve B9 vitaminleri, C vitamini, A vitamini ve bakır içeren yiyecekler tüketmek RBC düşüklüğünü gidermede etkili olabilir. Diyet ve takviyelerin yanı sıra günlük rutininize yürüme, bisiklete binme, koşma, yüzme ve aerobik egzersizlerini dahil etmek ve alkol tüketimini azaltmak gibi bazı yaşam tarzı değişiklikleri RBC sayılarını yükseltmeye yardımcı olabilir.
RBC düşüklüğünde ne yemeli?
Demir, kırmızı kan hücresi sayısını artırmada kilit rol oynar. Bunun için diyetinize dana karaciğeri, koyun eti, karides, balık, yulaf, müsli, ıspanak, nohut, lahana, pancar ve fıstık gibi demir açısından zengin yiyecekler eklemeniz gerekir.
