Şeker hastalığı nedir? Şeker hastalığı nasıl tedavi edilir?

Vücutta glikozun enerjiye dönüşmesini sağlayan insülin hormonu pankreas tarafından üretilir. Ancak diyabetli kişilerde bu hormon ya yeterince üretilmez ya da etkili şekilde kullanılamaz. Bu da kan şekerinin yüksek seyretmesine neden olur. Diyabet, yani şeker hastalığı, kandaki glikoz düzeyinin normalin üzerine çıkmasıyla oluşan, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen kronik bir metabolizma rahatsızlığıdır. Kalp, damarlar, gözler, böbrekler ve sinirler bu hastalıktan en çok etkilenen organlardır. Diyabetin tedavisinde sağlıklı beslenme ve egzersiz önemli rol oynamaktadır. Ayrıca ilaç tedavisi de yapılır. Hastanın yaşamında bütünsel değişikliklere gidilir.

Şeker hastalığı (diyabet) nedir?

Diyabet, kandaki glikoz miktarının artmasıyla ortaya çıkar. En yaygın formu olan tip 2 diyabet genellikle yetişkinlikte görülür. Bu formda vücut ya insüline direnç geliştirir ya da yeterli miktarda insülin üretmez. Son 30 yılda bu hastalıkta ciddi bir artış yaşanmış ve dünya genelinde 800 milyondan fazla kişiyi etkilemiştir.

Şeker hastalığı belirtileri neler?

Hem tip 1 hem tip 2 diyabette görülebilecek yaygın belirtiler şunlardır:

• Bulanık görme, aşırı yorgunluk, sürekli susuzluk, nedensiz kilo kaybı, meyvemsi nefes kokusu, gece sık idrara çıkma, genital bölgede kaşıntı, geç iyileşen yaralar.

Diyabet çeşitleri neler?

Tip 1 diyabet

Vücut, çok az insülin üretir ya da hiç üretmez. Bağışıklık sistemi pankreasın insülin üreten hücrelerine zarar verir. Genellikle çocukluk ya da gençlik döneminde başlar. Bu hastalar yaşam boyu insülin tedavisine ihtiyaç duyar.

Tip 2 diyabet

Hücreler insülini etkili kullanamaz. Pankreas insülin üretse bile, bu miktar çoğu zaman yeterli olmaz. Aşırı kilo, hareketsizlik ve genetik faktörler risk oluşturur. Her yaşta ortaya çıkabilir.

Gebelik diyabeti

Hamilelik sırasında gelişir, doğumdan sonra genellikle ortadan kalkar. Ancak bu tür diyabet, ileride tip 2 diyabet gelişme riskini artırır.

Prediyabet

Kan şekeri normalin üstünde, fakat tip 2 seviyesinde değildir. Kalp hastalıkları riski de artar.

Diğer türler

Nadir görülen bazı diyabet türleri genetik bozukluklara, pankreas hastalıklarına veya ameliyatlara bağlı olarak gelişebilir.

Gizli şeker (prediyabet) nedir?

Prediyabet, kan şekerinin normalden yüksek ancak tip 2 diyabet seviyesinin altında olduğu durumdur. Her ne kadar kesin bir diyabet teşhisi konmamış olsa da, gerekli yaşam tarzı değişiklikleri yapılmazsa hastalık tip 2 diyabete dönüşebilir.

Gizli şeker belirtileri neler?

Çoğu zaman herhangi bir belirtiye yol açmaz. Ancak bazı kişilerde boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde cilt koyulaşması görülebilir. Tip 2 diyabete geçişte şu belirtiler fark edilebilir:

• Artan susuzluk ve açlık, sık idrara çıkma, ellerde/ayaklarda karıncalanma, yorgunluk ve bulanık görme, yavaş iyileşen yaralar, kilo kaybı

Şeker hastalığı neden olur?

Özellikle tip 2 diyabet, vücudun insülini kullanma ya da üretme yeteneğinde yaşanan sorunlarla ilgilidir. Bu durum şu faktörlerle ilişkilidir:

• Fiziksel hareketsizlik, fazla kilo, aile öyküsü, prediyabet geçmişi.

Şeker hastalığının ilk belirtileri nelerdir?

Mide bulantısı, kusma, yorgunluk, karın ağrısı, ağız kuruluğu, gece sık idrara çıkma, nefeste kötü koku.

Ani şeker yükselmesi durumunda ne olur?

Hiperglisemi, yani kan şekerinin yükselmesi şu belirtilerle kendini gösterebilir:

• Aşırı susuzluk, ağız kuruluğu,  uyku hali ve açlık, yorgunluk.

Uzun süre kontrolsüz kalan şeker yüksekliği ciddi organ hasarına neden olabilir.

Şeker hastalığı nasıl tedavi edilir?

Tip 1 diyabet

Günlük insülin enjeksiyonları, egzersiz, sağlıklı beslenme.

Tip 2 diyabet

İlaç tedavisi, egzersiz,  dengeli diyet.

Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri her iki diyabet türünde de hayati önem taşır.

Şeker yükseldiğinde ne hissedilir?

Kişiden kişiye değişebilir ancak genelde: Yorgunluk, açlık,  susuzluk hissi, bazı kişiler ise hiçbir belirti yaşamayabilir.

Şeker düşerse ne hissedilir?

Hipoglisemi, yani kan şekerinin düşmesi şu belirtileri gösterebilir:

• Açlık, terleme, baş dönmesi,  titreme, konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik, hızlı kalp atışı, uyuşma hissi.
• İleri seviyelerde ise konuşma bozukluğu, koordinasyon kaybı, bilinç kaybı veya nöbet.

Sinirsel şeker belirtileri nelerdir?

Kilo kaybı, sinirlilik hali, titreme, cilt kuruluğu, halsizlik, sık idrara çıkma.

Evde şeker ölçümü nasıl yapılır?

“Glukometre” adı verilen cihazla parmaktan alınan bir damla kanla, yemekten önce ya da sonra şeker seviyesi kolayca ölçülebilir.

Şeker hastalığı geçer mi?

Tam anlamıyla iyileşmesi mümkün olmasa da, diyabet bazı kişilerde tersine çevrilebilir. Bu, ilaçlara gerek kalmayacak şekilde dikkatli yönetimle mümkündür: sağlıklı beslenme, kilo kontrolü ve düzenli egzersizle.

Şeker ilk nereye zarar verir?

Yüksek şeker düzeyi, kalp damarlarına ve böbreklere ciddi zararlar verebilir. Bu da kalp hastalıkları ve böbrek yetmezliği riskini artırır.