Üfürüm bir hastalık adı değil, kalbin kapakçıklarından akan kanın çıkardığı bir sestir. Bir doktor stetoskopla kalbinizi dinlediğinde, kalbinizin kapakçıklarından akan kanın düzenli seslerini duyabilir. Ses alışılmadıksa veya düzenli örüntüyü takip etmiyorsa buna kalp üfürümü denir. Birçok kalp üfürümü zararsızdır (buna "masum kalp üfürümü" denir). Ancak bazen üfürümler, uzman bir doktor tarafından kontrol edilmesi gerekebilecek kalbinizdeki bir sorunun işareti olabilir.
Üfürüm belirtileri arasında nefes darlığı, çarpıntı ve göğüs ağrısı yer alır. Doktorunuz, kalp üfürümünüz olup olmadığını görmek için bir stetoskopla kalbinizi dinler. Anormal bir kalp üfürümü olabileceğini düşünürse: göğüs röntgeni, EKG (elektrokardiyogram) ve ekokardiyogram testleri isteyebilir. Masum kalp üfürümleri genellikle tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak üfürümünüz kalbinizdeki bir sorundan veya başka bir rahatsızlıktan kaynaklanıyorsa, üfürümün nedeninin tedavi edilmesi gerekebilir. Altta yatan kalp rahatsızlıkları için birçok tedavi seçeneği mevcuttur.
Üfürüm hastalığı nedir?
Kalp üfürümü, kalp atışınızdaki ekstra, alışılmadık bir sestir. Vızıldama veya hışırtı sesi gibi duyulabilir. Ekstra ses, kanınız kalbinizde düzgün bir şekilde akmadığında oluşur. Doktorunuz kalbinizin çıkardığı sesleri bir stetoskop aracılığıyla duyabilir. Kalbinizden akan kanın ve kalp kapakçıklarınızın açılıp kapanmasının sesini dinlerler. Çoğu kalp üfürümü zararsızdır. Ancak doktorunuz ekstra, alışılmadık bir ses duyarsa, kalbinizin ne kadar iyi çalıştığını görmek için bazı testler isteyebilir.
Kalp üfürümleri kalp atımı sırasında meydana geldikleri zamana göre sınıflandırılır:
Sistolik
Bu üfürüm, kalp kasınız kasıldığında meydana gelir. Doktorlar sistolik üfürümleri iki türe ayırır. Ejeksiyon üfürümleri, kanın daralmış bir kan damarından veya anormal bir kapaktan akmasıyla meydana gelir. Regürjitan üfürümler, kanın kalbinizin odacıklarından birine geri akmasıyla meydana gelir.
Diyastolik
Bu tür üfürüm, kalbiniz atımlar arasında gevşediğinde meydana gelir. Nedeni daralmış bir kalp kapakçığı veya kalp kapakçıklarınızdan geriye doğru kan akışı olabilir.
Sürekli
Bu tür üfürüm hem kalp kasınız kasıldığında hem de gevşediğinde meydana gelir.
Diyastolik ve sürekli üfürümler kalp hastalığıyla daha fazla ilişkilidir. Ancak her kalp üfürümü mutlaka değerlendirilmelidir.
Üfürüm neden olur?
Üfürüm, kanın kalp kapakçıklarınızdan anormal şekilde aktığı anlamına gelir. Birçok vaka masumdur, ancak bazı kalp üfürümleri kalp kapakçıklarındaki bir sorundan kaynaklanır. Bazen insanlar kalp kapakçığı sorunuyla doğarlar. Kalp üfürümüne birçok farklı şey neden olabilir, bunlar:
- Yaş ve yıpranma (stenoz) nedeniyle kalp kapakçıklarının sertleşmesi veya katılaşması, kapakçıklar boyunca kanın normal akışını kesintiye uğratır
- Kalp krizi
- Kalp kapakçıklarının enfeksiyonu
- Romatizmal ateşin uzun vadeli etkileri
Kalp üfürümünün diğer nedenleri şunlardır:
- Doğuştan kalp rahatsızlıkları (doğuştan gelen kalp rahatsızlıkları)
- Gebelik
- Ateş
- Aşırı fiziksel egzersiz
- Hızlı büyüme
- Anemi
- Aşırı aktif tiroid bezi
Çocuklarda üfürüm neden olur?
Çocuklarda üfürüm genellikle aşağıdaki sebeplere bağlı olarak gelişir;
- Anormal pulmoner venöz dönüş (pulmoner venlerin anormal oluşumu)
- Atriyal septal defekt (ASD)
- Aort koarktasyonu
- Patent duktus arteriyozus (PDA)
- Ventriküler septal defekt (VSD)
Kalpte üfürüm belirtileri nelerdir?
Üfürüm belirtileri şunlardır:
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Çarpıntı
- Baş dönmesi veya bayılma
- Çabuk yorulma
- Ciltte morarma (siyanoz)
- Bacaklarda, karında veya boyunda şişlik (ödem)
- İyileşmeyen sürekli bir öksürük
Çocuklarda ve bebeklerde üfürüm belirtileri nelerdir?
Bebeklerde ve çocuklarda 'masum' kalp üfürümleri yaşanması yaygındır. Genellikle ergenliğe ulaştıklarında (8-14 yaş arası) kaybolurlar ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymazlar. Çocuğunuzun nefes alışına, kalp atış hızına ve o sırada ne kadar aktif olduğuna bağlı olarak ara ara zararsız üfürümler duyulabilir.
Çocuklarda ve bebeklerde şu belirtiler görülebilir:
- Ciltte, özellikle dudaklarda ve parmak uçlarında mavimsi renk
- Beslenme ve büyüme geriliği
- İştahsızlık
- Öksürük
- Karın, alt bacaklar, ayak bilekleri ve ayaklarda şişlik
Kalpte üfürüm ağrı yapar mı?
Kalpte üfürümün belirtileri arasında göğüste ağrı veya sıkışma bulunur.
Üfürüm tehlikeli midir?
Çoğu kalp üfürümü tehlikeli değildir. Ancak bazen kalbinizle ilgili bir sorunun işareti olabilirler. Kalp üfürümü şu şekilde sınıflandırılır:
Masum kalp üfürümü
Kalbiniz hala normal şekilde atıyor ancak kanınız kalbinizden normalden daha hızlı aktığında ekstra sesler çıkarıyor. Masum üfürümler zararsızdır.
Masum kalp üfürümleri bebeklerde, gençlerde ve yetişkinlerde yaygındır. Gelip gidebilir veya hayatınız boyunca düzenli olarak meydana gelebilir.
Anormal kalp üfürümü
Kalp atışlarınızdaki ekstra seslerin kalbinizdeki bir sorundan kaynaklanması. Tedavi edilmezse tehlikeli olabilir, ancak bu nadirdir. Anormal kalp üfürümleri, özellikle bebeklerde veya gençlerde nadirdir.
Kalpte üfürüm nasıl teşhis edilir?
Kalp üfürümü genellikle doktorunuzun stetoskopla kalbinizi dinlemesi sırasında fark ettiği bir sestir. Doktorunuz kalp üfürümünüzün tedavi gerektiren bir rahatsızlıktan kaynaklandığını düşünüyorsa ekokardiyogram (eko) ve elektrokardiyografi (EKG) isteyebilir ve daha detaylı değerlendirme için sizi bir kardiyoloğa yönlendirebilir. Kalbinizin yapısı hakkında daha fazla bilgi edinmek için BT taraması ve MRI'a da ihtiyaç duyulabilir.
Üfürüm sesi nasıl olur?
Kişi kulağıyla kalp üfürümünü duyamaz. Üfürüm seslerini duyabilmek için bir stetoskopa ihtiyaç vardır. Doktorlar üfürümleri ne kadar yoğun veya yüksek olduklarına göre sınıflandırırlar. 1'den (üfürüm stetoskopla bile zar zor duyulabilir) 6'ya (stetoskop cildinize bastırılmasa bile net bir şekilde duyulabilir) kadar bir ölçek kullanırlar.
Üfürüm tedavisi
Bazı insanlar tedavi gerektirmeden hayatları boyunca kalp üfürümüne sahip olurlar. Birçok vakada kalp üfürümü zararsızdır (masum üfürüm). Ancak kalp sorunu nedeniyle çıkan bir üfürüm sürekli izleme ve bakım gerektirir. Tedavi, altta yatan kalp kapakçığı probleminize ve diğer durumlara bağlıdır. Aşağıdakiler gibi ilaçlara ihtiyacınız olabilir:
Düzensiz kalp ritmini kontrol etmek için antiaritmik ilaçlar
- Tansiyon ilacı
- Kalpte kan pıhtılarının oluşmasını önlemek ve felç riskini azaltmak için kan incelticiler
- Kalp kapakçığı sorunlarıyla birlikte ortaya çıkabilen sıvı birikimini azaltmak için diüretikler
Kalp kapakçığı rahatsızlıkları için cerrahi
Kalp kapakçığı sorunu ilerlerse, ameliyata ihtiyacınız olabilir. Kapakçığın onarılması gerekebilir veya sağlıklı bir kapakla değiştirilmesi için bir prosedüre ihtiyacınız olabilir. Daha yeni prosedürler, bir kardiyolog veya cerrahın, standart cerrahiden çok daha az invaziv olan bir kateter yoluyla kapakçık onarımı veya değişimi yapmasına olanak tanır.
