Gıda intoleransı, vücudunuzun belirli bir gıdayı veya gıdadaki bir bileşeni sindirememesinden kaynaklanır. Bu durum, gıda alerjisinden farklıdır ve genellikle sindirim sistemi ile ilişkilidir. Gıda intoleransı olan kişiler, belirli bir gıdayı tükettikten sonra karın ağrısı, şişkinlik, gaz, mide bulantısı veya ishal gibi rahatsızlıklar yaşayabilir. En yaygın gıda intoleransı laktoz intoleransıdır. Bu, vücudun çoğunlukla süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerinde bulunan bir şeker türü olan laktozu sindirememesidir. Gıda intoleransları genellikle ömür boyu sürer. Çoğu insan, sindirim sorunlarına neden olan yiyecekleri azaltır veya keserse semptomları kontrol altına alabilir.
Gıda intoleransı nedir?
Gıda intoleransı, vücudun belirli bir yiyecek veya içeceğe karşı kimyasal reaksiyon göstermesiyle oluşur. Gıda intoleransı, bağırsaklarınızın belirli yiyeceklere karşı hassas olması ve bunları tolere edememesi anlamına gelir. Gıda intoleransı için kullanılan başka bir ifade de gıda duyarlılığıdır. En yaygın gıda intoleransı laktoz intoleransıdır. Bu, vücudun çoğunlukla süt ve peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerinde bulunan bir şeker türü olan laktozu sindirememesidir.
Herhangi bir gıdaya veya gıdada bulunan herhangi bir bileşene karşı intolerans gelişebilir, örneğin:
Gluten
Ekmek ve makarna gibi yiyeceklerde bulunur
Histamin
Şarap ve peynir gibi yiyecek ve içeceklerde bulunur.
Kafein
Kahve, çay ve bazı gazlı içeceklerde bulunur.
Sülfitler
Elma şarabında, birada ve şarapta bulunur
Salisilatlar
Bazı meyvelerde, sebzelerde, otlarda ve baharatlarda bulunur
Monosodyum glutamat (MSG)
Olgunlaşmış meyvelerde, tütsülenmiş etlerde ve tuzlu yiyeceklerde bulunur.
Gıda alerjisinden farklı olarak, gıda intoleransı bağışıklık sisteminizin belirli gıda türlerine aşırı tepki vermesi nedeniyle oluşmaz; bu da ciddi bir alerjik semptom göstermeyeceğiniz anlamına gelir.
Gıda intoleransı neden olur?
Kişinin belirli yiyeceklere karşı hassasiyetinin nedeni çoğu zaman belirsizdir.
Semptomlar süt ürünleri yedikten sonra ortaya çıkarsa, laktoz intoleransı olabilir. Bu, vücudun süt, yoğurt ve yumuşak peynirlerde bulunan doğal bir şeker olan laktozu sindiremediği anlamına gelir.
Bazı insanlar buğdayı sindirmekte zorluk çekerler. Ekmek yedikten sonra şişkinlik, gaz, ishal, mide bulantısı ve mide ağrısı yaşarlar.
Diğer nedenler arasında gıda katkı maddesi, kimyasal veya kirletici maddeler de olabilir, örneğin:
Monosodyum glutamat (MSG)
Kafein.
Alkol.
Yapay tatlandırıcılar.
Mantar, salamura ve işlenmiş gıdalar ve alkollü içeceklerde bulunan histamin.
Gıdayı kirleten toksinler, virüsler, bakteriler veya parazitler.
Yapay gıda boyaları, koruyucu maddeler veya tat arttırıcılar.
Çilek, turunçgiller ve domates.
Yumurta, özellikle yumurta beyazı.
Çikolata.
Gıda intoleransı belirtileri nelerdir?
Gıda intoleransının belirtileri arasında;
Sinirlilik ve ruh hali değişimleri,
Titreme,
Terleme,
Çarpıntı,
Şişkinlik hissi,
Gaz,
Hızlı nefes alma,
Baş ağrısı, migren,
İshal,
Ciltte döküntüler ve egzama,
Solunum sorunları – astım benzeri semptomlar,
Yorgunluk ve halsizlik,
Alerji benzeri reaksiyonlar yer alır.
Gıda intoleransı hangi yiyeceklerde var?
Gıda intoleransına neden olan yiyecekler şunlardır:
Laktoz
Laktoz intoleransı en yaygın gıda intolerans türüdür ve süt ürünlerinde bulunan laktozun sindirilememesidir.
Glüten
Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerindeki gluten proteinine karşı verilen bir tepkidir.
Soya
Soya intoleransı da oldukça yaygın olup soya fasulyesi ve soya ürünleri tüketiminden sonra ortaya çıkabilir.
Fındık
Özellikle badem, fındık ve ceviz tüketimi sonrasında görülür.
Deniz ürünleri
Midye, istiridye gibi deniz ürünlerinin tüketilmesi sonucu meydana gelebilir.
Bağırsak intoleransı nasıl geçer?
Gıda intoleransına yol açan besinin diyetten çıkarılması veya vücudun tolere edebileceği miktarlarda tüketilmesi çok önemlidir. Kişide sorun yaratan yiyecekleri sınırlamak veya hiç tüketmemek için diyet programlarında değişiklik yapmak gerekebilir. Gıda intoleransı olan birçok kişi, az miktarda yiyecek tükettiklerinde herhangi bir semptom yaşamadıklarını veya çok az yaşadıklarını bildirmişlerdir. Semptomlar ortaya çıktığında, antiasitler veya antidiyareikler gibi reçetesiz satılan ilaçlar fayda sağlayabilir.
Laktoz intoleransına neden olabilecek süt ürünlerinden uzak durmak ve meyve, sebze, kepekli tahıllar, fındık ve baklagiller yemesi fayda sağlayabilir.
Gıda intolerans testini hangi bölüm yapar?
Bu testi yaptırmak isteyenlerin sağlık kuruluşlarının alerji ve klinik immünoloji bölümlerine başvurmaları gerekir.
