Karaciğer yağlanması, karaciğerde çok fazla yağ birikmesi anlamına gelir. Karaciğerinizde yüksek yağ seviyelerinin olması, diyabet, yüksek tansiyon ve böbrek hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yakalanma riskinin artmasıyla da ilişkilidir. Özellikle diyabet hastası ve kilolu kişilerde yaygındır. Herhangi bir belirtiye neden olmasa da önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Sağlıklı bir beslenme ve yaşam tarzıyla, alkol tüketimini azaltarak bu durumu iyileştirebilir veya önleyebilirsiniz.
Karaciğer yağlanması nedir?
Karaciğer, vücudun gıda ve atık maddelerini işleyen ana organıdır. Karaciğer yağlanması, karaciğerinizde aşırı yağ bulunması anlamına gelir. Metabolik durumlar ve yoğun alkol tüketimi risk faktörleridir. Sağlıklı bir karaciğer az miktarda yağ içerir. Yağ birikmesi, karaciğerinizin ağırlığının %5'inden fazlasına ulaştığında problemli hale gelir.
Karaciğer yağlanması temel olarak iki gruba ayrılır:
Alkolik karaciğer yağlanması (AFLD: Alcoholic Fatty Liver Disease)
Non-alkolik karaciğer yağlanması (NAFLD: Nonalcoholic Fatty Liver Disease)
Karaciğer yağlanması belirtileri nelerdir?
İştahsızlık ile gelen kilo kaybı
Sarılık
Uyku problemleri
Karında şişlik ve karın ağrısı
Mide bulantısı ve kusma
Kanamaya yatkın olma durumu
Karaciğer yağlanması neden olur?
Çok fazla alkol tüketimi
Sindirim sorunları
İnsülin direnci ve Tip 2 diyabet
Obezite
Genetik olarak hastalığa yatkın olma durumu
Viral karaciğer enfeksiyonları
Polikistik over sendromu
Hipotiroidizm (tiroid hormonlarının düşüklüğü)
Hipopituitarizm (hipofiz bezi hormonlarının düşüklüğü)
Hızlı kilo verme
Hareketsiz yaşam tarzı
Karaciğer yağlanması evreleri ve belirtileri
Karaciğer yağlanması genellikle belirti vermez. Ancak ilerleyen aşamalarda yorgunluk, karın bölgesinde rahatsızlık, mide bulantısı ve kaşıntı görülebilir.
Karaciğer yağlanması 1. evre belirtileri
Karaciğer yağlanmasının başladığı aşama. Bu evrede karaciğer üzerinde yağlar birikmeye başlamıştır ancak kişinin sağlığı ve günlük yaşamı için ciddi bir sorun teşkil etmez
Karaciğer yağlanması 2. evre belirtileri
Bu evre karaciğer yağlanmalarında hastanın karaciğeri üzerinde yavaş yavaş hasarlar meydana gelmeye başlamaktadır.
Karaciğer yağlanması 3. evre belirtileri
“Fibrozis” olarak da adlandırılan bu evrede karaciğer üzerinde yer alan dokuların sertleşmeye başladığı gözlenmektedir. Karaciğerde ciddi hasarlar görülmeye başlar.
Karaciğer yağlanması 4. evre belirtileri
Son evredir ve bu evreye siroz denmektedir. Bu aşama bazı insanlarda çok hızlı ilerlemektedir.
Karaciğer yağlanması varsa ne olur?
Karaciğerde biriken yağ, zamanla karaciğerin büyümesine neden olur. Karaciğer yağlanmasının ileri safhalarında karaciğer iltihaplanması (hepatit), karaciğerde skar oluşumu, karaciğer fibrozu gelişebilir. Çok ileri safhalar siroz ve karaciğer yetmezliğine dönüşen ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Karaciğer yağlanması tedavisi
Karaciğer yağlanmasının erken tespiti ve yaşam tarzı değişiklikleri ve sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı ile tedavisi mümkün olabilmektedir. Ancak ilerlemiş vakalarda ciddi karaciğer hasarı riski olabilir.
Karaciğer sağlığını korumanın en etkili yollarından biri, dengeli ve sağlıklı bir diyet uygulamaktır. Özellikle Akdeniz diyeti gibi bitkisel bazlı ve sağlıklı yağlarla zengin diyetler, karaciğer yağlanmasına iyi gelir. Bu diyetler, zeytinyağı, sebze, meyve, tam tahıllar ve balık gibi gıdaları içerir. Aşırı yağlı ve işlenmiş gıdalar ve şekerli içecekler tüketmemeye dikkat etmek karaciğerde daha az yağ birikimine yardımcı olur. Aşırı kilolu veya obez kişilerde karaciğer yağlanması riski daha yüksektir. Kilo vermek, karaciğer yağlanmasını azaltmanın en etkili yollarından biridir. Bunların dışında alkolden uzak durmak, çok fazla kırmızı et yemekten veya şekerli içecekler içmekten kaçınmak da önemlidir.
Karaciğer yağlanmasını en hızlı ne temizler?
Enginar, baklagiller, süt ürünleri ve somon gibi balıklar karaciğer yağlanmasına en iyi gelen besinlerdir. Ayrıca ıspanak ve brokoli gibi yeşil yapraklı sebzeler. Ton balığı, alabalık, sardalya gibi omega-3 yağ asitlerinden zengin balıklar tüketmek karaciğer yağlanmasına iyi gelen besinler arasındadır.
Karaciğer yağlanması olan kişiler ne yememeli?
Alkol
Bisküvi, meyve suları, kurabiyeler gibi şeker içerikli gıdalar
Yağda kızartılmış gıdalar
Tuz
Beyaz ekmek, makarna ve pirinç
Kırmızı et
