Parazitler, başka bir organizmanın üzerinde veya içinde yaşayan organizmalardır. Kıl kurdu enfeksiyonu anüs çevresinde kaşıntıya neden olur. Herkes kıl kurdu enfeksiyonuna yakalanabilir. Ancak genellikle çocukları, çocuklarla yaşayan veya onlara bakan kişileri ve uzun süreli bakım tesislerinde veya kurumsal ortamlarda yaşayan kişileri etkiler. Kıl kurdu enfeksiyonu önlenebilir ve tedavi edilebilir. İlaç kullanımı, hijyen kurallarına özen göstermek kıl kurdunun yayılmasını durdurmanın en iyi yollarıdır.
Kıl kurdu nedir?
Kıl kurdu, enterobius vermicularis adı verilen, genellikle insanların kalın bağırsağında ve ince bağırsaklarının son bölümünde bulunan mikroskobik bir parazittir. Kıl kurdu enfeksiyonu daha çok okul çağındaki çocuklarda görülmektedir. Ancak, bir çocuk enfekte olduğunda, katı hijyen uygulamalarına uyulmadığı takdirde, evdeki diğer kişilerin de kıl kurdu kapma olasılığı yüksektir. Enfeksiyon, bir çocuğun ev hijyenine bakılmaksızın herkese bulaşabilir.
Enfeksiyonlar, genellikle doğrudan kirli eller veya dolaylı olarak kirli yiyecek, yatak takımı, giysi veya diğer maddeler yoluyla kıl kurdu yumurtaları vücuda girdiğinde başlar. Yumurtalar daha sonra yumurtadan çıkıp olgunlaştıkları bağırsaklara gider. Yetişkin bir kıl kurdu sarımsı beyaz, ince ve yaklaşık bir santimetre uzunluğundadır.
Yutulduktan yaklaşık 4 hafta sonra, yetişkin dişi kıl kurdu bağırsaktan aşağı doğru hareket eder ve anüs yoluyla vücudu terk ederek çevredeki deriye bir grup yumurta bırakır. Solucan daha sonra ölür ve üreme görevi tamamlanır. Yumurtalar özellikle geceleri yoğun kaşıntıya neden olabilir, bu nedenle çocuklar anüsü kaşıyarak ve tırnaklarının altına yumurtaları kazıyarak kendilerini kolayca yeniden enfekte edebilirler. Bu yumurtalar daha sonra ağza aktarılabilir ve kıl kurdunun tüm yaşam döngüsü yeniden başlar.
Yumurtalar, uygun koşullar altında yüzeylerde veya nesnelerde (mobilya, mutfak yüzeyleri ve diş fırçaları gibi) 2 haftaya kadar yaşayabilir ve ağza veya yiyeceklere temas ettiğinde diğer insanları da enfekte edebilir. Evcil hayvanlar kıl kurtlarıyla enfekte olamaz veya onları insanlara geçiremez.
Yetişkinlerde kıl kurdu
Yetişkinlerde kıl kurdu enfeksiyonu yumurtaların besinler yoluyla vücuda girmesi sonucunda olur. Yetişkinlerde ayrıca enfekte bireylerle temas veya hijyen eksikliği nedeniyle enfeksiyon görülebilir.
Bebeklerde kıl kurdu
Bebekler kıl kurdu enfeksiyonuna nadiren yakalanabilirler. Emeklemeyen, katı yiyecekler yemeyen, su içmeyen bebeklerin kıl kurdu yumurtalarını yutma riski yok denecek kadar azdır. Ancak bebekler sürünmeye, yemeye veya içmeye başladığında kıl kurdu riski daha yüksek olacaktır. Kıl kurdu yumurtaları bazı yüzeylerde iki haftaya kadar yaşayabilir. Bu nedenle bebekler, kıl kurdu enfeksiyonu olan başka birinin kullandığı havlu veya oyuncaklara dokunarak ve ardından parmaklarını ağzına götürerek kıl kurdu enfeksiyonuna maruz kalabilir.
Kıl kurdu belirtileri nelerdir?
Kıl kurdu enfeksiyonunun belirtileri genellikle hafiftir ve bazı kişilerde hiçbir belirti görülmez. Belirtiler varsa bu genellikle anüs çevresinde bir kaşıntıdır. Dişi kıl kurtları yumurtalarını geceleri anüs çevresindeki cilde bırakır ve bu da cildin kaşınmasına neden olabilir. Bazı enfekte kişilerde uyku güçlüğü veya huzursuzluk görülür. Bazı enfekte kişiler de karın ağrısı şikâyetleri de görülebilir. Bazen kıl kurtları vajinal bölgeye hareket ederek tahrişe ve iltihaplanmaya neden olabilir. Tekrarlanan kaşıma sonucu ciltte kızarıklık ve şişlik olabilir. Bazı durumlarda kıl kurdu enfeksiyonuna ek olarak bakteriyel cilt enfeksiyonları da görülebilir.
Kıl kurdu varsa nasıl anlaşılır?
Kıl kurdu gibi parazitler dışkı ile vücuttan atılabilir. Bu nedenle gözle görülürler ve kesin tanı konulabilir. Ayrıca iç çamaşırlarında fark edilebilir, sürekli kaşınmaya neden olduğu için anüs çevresinde kızarıklık ve tahriş olabilir.
Kıl kurdu tedavisi
Kıl kurdu enfeksiyonunu tedavi edebilen reçetesiz ve reçeteli ilaçlar mevcuttur. Kişide veya yakın çevresinde kıl kurdu enfeksiyonu belirtileri varsa mutlaka bir doktora başvurması gereklidir.
Kıl kurdu teşhisi konulan kişi aynı evde bulunan herkesle birlikte tedavi edilmelidir. Tedavi, ilk dozun ardından ikinci dozun iki hafta sonra verildiği ilaç tedavisini içerir. İlaçlar kıl kurtlarını öldürür ancak yumurtaları öldüremez. İkinci doz, hala yumurta oldukları için ilk tedaviyle öldürülmeyen yeni yumurtadan çıkmış yetişkin kıl kurtlarının enfeksiyonunu önlemek için önemlidir. Kaşıntı önleyici kremler veya merhemler doğrudan anüs çevresine uygulandığında semptomları hafifletebilir.
Kıl kurdu tedavi edilmezse ne olur?
Çoğu kıl kurdu enfeksiyonlarında ciddi komplikasyonlar yaşanmaz, ancak bazı nadir durumlarda aşağıdaki komplikasyonları yaşama riskiniz artar. Bunlar:
İdrar yolu enfeksiyonları (İYE).
Vajinit ve endometrit.
Karın ağrısı
Kilo kaybı.
