Göz ve saç rengi gibi kan grubu da ebeveynlerden gen aktarımı ile alınır. B Rh+ (Pozitif) kan grubunun önemi, orak hücre bozukluğunun tedavisine yardımcı olmasıdır. Her kan grubu birbiriyle uyumlu olmadığı için herkesin kan grubunun ne olduğunu ve kan naklinde kan grubunun önemini bilmesi önemlidir.
B Rh+ (Pozitif) Nedir?
B Rh+ (Pozitif); içinde yalnızca B antijenlerinin ve Rh proteinin bulunduğu kan grubudur. B pozitif, düzenli kan nakline ihtiyaç duyan orak hücre bozukluğu ve talasemi hastalarının tedavisinde önemli bir kan grubudur. B+ tipi için ideal bağış türleri tam kan ve trombositlerdir.
Antijenler, vücudun kendine ait olduğunu tanımadığı ve bu nedenle bağışıklık sisteminin lökositlerinin savunma tepkisini tetikleyen maddelerdir. A ya da B antijenlerinin varlığı veya yokluğu, dört ana kan grubunun oluşmasını sağlar:
- A tipi kanın kırmızı kan hücrelerinde yalnızca A antijenleri bulunur.
- B tipi kanın kırmızı kan hücrelerinde yalnızca B antijenleri bulunur.
- AB'nin kırmızı kan hücrelerinde hem A hem de B antijenleri vardır.
- 0'ın kırmızı kan hücrelerinde ne A ne de B antijeni vardır.
Bu belirli antijenlere sahip olmanın diğer tarafı, kanın plazmasında belirli antikorların üretilmesidir. Bunlar hayatın ilk birkaç yılında yiyeceklere, bakterilere ve virüslere tepki olarak üretilir. Antikorlar, kırmızı kan hücrelerinde bulunmayan antijenlere dayanarak üretilen özel bağışıklık proteinleridir. Buna bağlı olarak:
- A tipi kanın plazmasında anti-B antikoru bulunur.
- B tipi kanın plazmasında anti-A antikoru bulunur.
- AB'nin plazmasında ne A ne de B antikoru vardır.
- 0'ın plazmasında hem A hem de B antikoru bulunur.
Y şeklindeki antikorların kolları birden fazla kendinden olmayan eritrosit yüzeyine rastgele bağlandığından eritrosit kümeleri oluşturur. Bu sürece aglütinasyon adı verilir. Eritrosit membranlarında 50'den fazla antijen tanımlanır ancak hastalara potansiyel zararları açısından en önemlileri AB0 kan grubu ve Rh kan grubu olmak üzere iki grupta sınıflandırılır.
Kan Grubu Nedir?
Kan grupları A, B, AB ve 0 şeklinde sınıflandırılmıştır. Her kanın temel bileşenleri aynı olsa da herkes aynı kan grubuna sahip değildir. Kan grubu; AB0 tipine ve negatif ya da pozitif Rh faktörüne göre belirlenir. A+, A-, B+, B-, AB+, AB-, 0+ ve 0- olmak üzere sekiz yaygın görülen ve pek çok nadir kan grubu mevcuttur.
Kan grubu, genetik olarak ebeveynlerden geçer ancak her ebeveynden bir gen alındığı için kan grubu ebeveynler ile aynı olmayabilir.
- Anne ve babanın ikisinden birden A geni alınması durumunda kişiler ya A tipi ya da 0 tipi kana sahip olur.
- Anne ve babanın ikisinden birden B geni alınması durumunda kişiler ya B tipi ya da 0 tipi kana sahip olur.
- Bir ebeveynden A geni, diğerinden B geni alanların kan grubu; A, B, AB ya da 0 tipi olabilir.
- Anne ve babanın ikisinden birden 0 geni alınması durumunda kişiler 0 tipi kana sahip olur.
Doğru kan nakli yaşamla ölüm arasındaki fark anlamına gelebilir. Bağışıklık sistemi, vücuda ait olan ve olmayan maddeleri anlayacak şekilde tasarlanır. Bir hastaya yanlış kan grubu verilirse çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle güvenli bir transfüzyon için kan gruplarının eşleştirilmesinin özel yolları bulunur.
Rh Sistemi Nedir?
Kan grubunun pozitif ya da negatif bileşeni, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan veya bulunmayan molekülleri ifade eder. Tam Rh kan grubu sistemi, yaklaşık 50 farklı kırmızı kan hücresi antijeni içerse de bunların en önemlisi RhD adı verilen bir proteindir. Kan grubu; kırmızı kan hücrelerinde RhD proteininin olması durumunda pozitif, olmaması durumunda ise negatiftir.
Rh faktörü, bazen gebelikte sorunlara neden olabilir. Rh pozitif bir fetüsün kanı, Rh negatif bir kadının kan dolaşımına girdiğinde, vücut Rh pozitif kanın kendine ait olmadığını anlar. Vücut, anti-Rh antikorları üreterek onu yok etmeye çalışır.
Bu antikorlar plasentayı geçebilir ve fetüsün kan hücrelerine saldırabilir. Bu, fetüs ya da yeni doğmuş bebek için ciddi sağlık sorunlarına ya da ölüme yol açabilir.
B Rh+ (Pozitif) Kişiler Hangi Kanı Alabilir?
Kan grubu B olan bireyler, B antijenine ve A antijenine karşı IgM antikorları içeren kan serumuna sahiptir. Bu nedenle B grubu yalnızca B ya da 0 grubu bireylerden kan alabilir ve B ya da AB grubu bireylere kan bağışında bulunabilir.
B Rh+ (Pozitif) kan grubuna sahip olan kişiler, aşağıdaki kan gruplarından kan alabilir:
- B Rh+
- B Rh-
- 0 Rh+
- 0 Rh-
Belirli bir kan grubuna sahip bir kişi, uyumsuz bir kan grubuna maruz kaldığında, vücut bu proteinleri yabancı bir antijen olarak tanır ve ona karşı antikorlar üretir. Bu, aşılama olarak bilinir.
Aşağıdaki durumlarda ise bir sağlık sorunu gelişebilir:
- Alıcının yanlış kan grubu alması
- Hamile bir kadın ile kan gruplarının birbiriyle çatışması durumunda komplikasyonlarla karşılaşabileceği kan nakli
Hastada hayati tehlike oluşturan bir kanama olmadığı sürece kan transfüzyonundan önce kan tipinin belirlenmesi için çapraz karşılaştırma yapılması gerekir.
