Bağırsak kanseri, kolon kanseri veya rektal kanser olarak da bilinir. Kolon kanseri, kalın bağırsağın kolon adı verilen bir bölümünde başlayan hücre büyümesidir. Kolon kanseri, kanserli olmayan (iyi huylu) yumrular (polipler) olarak başlar. Bunlar yavaş yavaş kansere dönüşebilir. Kolon kanseri ve rektal kanser genellikle birçok ortak özelliğe sahip oldukları için birlikte gruplandırılır. Kolon kanserinde ilk belirtiler genellikle bağırsak hareketlerinde değişiklikler ve sebebi bilinmeyen/açıklanamayan karın ağrısıdır. Bağırsak değişiklikleri ishal veya kabızlık şeklinde kendini gösterir.
Bağırsak (Kolon) kanseri nedir?
Kolon kanseri, sindirilmiş yiyecekleri rektuma ve vücuttan dışarı taşımaya yardımcı olan uzun tüp olan kalın bağırsağın kolon adı verilen bölümünde başlayan kanserdir. Bağırsak kanseri kolonun iç astarındaki belirli poliplerden veya büyümeler nedeniyle gelişir.
Polipler özellikle yaşlılıkta oldukça yaygındır. Çoğu polip iyi huyludur veya kansersizdir. Bazı polip türleri zamanla (genellikle yıllar içinde) kansere dönüşebilir. Bir polipin kansere dönüşme şansı polipin türüne bağlıdır. Farklı polip türleri vardır. Bunlar;
Adenomatöz polipler (adenomlar): Bu polipler bazen kansere dönüşür. Bu nedenle adenomlara prekanseröz durum denir. 3 tip adenom tübüler, villöz ve tübülovillözdür. Tübüler adenomlar en yaygın adenomatöz polip türüdür. Villöz adenomlar en az yaygın adenomatöz polip türüdür, ancak kansere dönüşme olasılıkları daha yüksektir.
Hiperplastik polipler ve inflamatuar polipler
Bu polipler daha yaygındır, ancak genel olarak prekanser değildirler.
Sesil tırtıklı polipler (SSP) ve geleneksel tırtıklı adenomlar (TSA)
Bu polipler genellikle adenomlar gibi tedavi edilir çünkü kansere dönüşme riskleri daha yüksektir.
Polipin kanser içerme olasılığını artıran veya bir kişinin kolon kanseri geliştirme riskini artıran diğer faktörler şunlardır:
Boyut: Polip 1 cm'den büyükse
Sayı: 3'ten fazla polip bulunursa
Histoloji: Polipte displazi görülürse. Displazi, hücrelerin anormal görünmesine rağmen henüz kansere dönüşmemiş olması anlamına gelir.
Kolon tıpta ne demek?
Kolon, sindirim sisteminde (kalın bağırsak) anlamında kullanılan bir terimdir.
Bağırsak kanseri evreleri ve belirtileri nelerdir?
Bağırsak kanserinde evreler; 1,2, 3 ve 4 olarak tanımlanır.
Kolon kanserinin belirtileri;
Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik.
Dışkınızda (bağırsak hareketinde) kan.
İshal, kabızlık veya bağırsağın tam olarak boşalmadığı hissi.
Geçmeyen karın ağrısı, sızı veya kramplar.
Nedeni bilinmeyen kilo kaybı
Midede şişkinlik
Kusma
Yorgunluk ve nefes darlığı (Bunlar anemi belirtileridir. Anemi kolon kanseri belirtisi olabilir.)
Kolon kanseri 1. evre belirtileri
Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, örneğin daha sık ishal veya kabızlık.
Rektal kanama veya dışkıda kan.
Karın bölgesinde kramp, gaz veya ağrı gibi devam eden rahatsızlıklar.
Dışkılama sırasında bağırsağın tamamen boşalmadığı hissi.
Halsizlik veya yorgunluk.
İstemsiz kilo vermek.
Kolon kanseri 2. evre belirtileri
Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik.
Dışkıda kan.
Karın ağrısı ve kramplar.
Açıklanamayan kilo verme.
İştahsızlık.
Anemi (Kansızlık).
Bulantı ve kusma.
Rektal ağrı veya basınç.
Ateş.
Karaciğer büyümesi.
Sarılık.
Kolon kanseri 3. evre belirtileri
Sık ve şiddetli karın ağrısı.
Yorgunluk.
Ani kilo kaybı.
Bağırsak hareketlerinde belirgin değişimler.
Kolon kanseri 4. evre belirtileri
Bağırsak hareketlerinde değişiklik.
Dışkıda kan.
Karın ağrısı ve kramplar.
Bağırsak tıkanıklığı.
Sarılık.
Karın sağ üstte ağrı ve dolgunluk hissi.
Karaciğerde büyüme.
Karaciğer yetmezliği.
Öksürük.
Nefes darlığı.
Göğüs ağrısı.
Zatürre.
Öksürükle beraber kan gelmesi (Hemoptizi).
Kemik ağrıları.
Kemik kırıkları.
Hiperkalsemi.
Ani kilo kaybı.
Anemi.
Halsizlik ve yorgunluk.
Ateş.
Bağırsak kanseri nasıl teşhis edilir?
Kolonoskopi, kolon kanseri için en yaygın tarama testidir. Bu yöntemle tümör oluşumunun erken dönemde saptanması mümkündür. Ayrıca kesin tanı için kolon grafisi ve tomogrofi uygulanır. Kanser riski varsa biyopsi yapılarak patolojik incelemeye gönderilir. Dışkıda gizli kana bakılması, dışkıda DNA testleri kolon kanserinin teşhisinde yapılan diğer testlerdir.
Bağırsak kanseri düzelir mi?
Bağırsak kanserini erken teşhis etmek çok önemlidir. Çünkü bu evrede tespit edilmesi tedaviye iyi yanıt verebileceği anlamına gelmektedir. Erken teşhis ve tedavi sayesinde hastaların genellikle yüzde 90'lık bir kısmı 5 yıl sonrasında bile hala hayatta olabilecektir.
Bağırsak kanserinden korunmak için dikkat edilmesi gerekenler neler?
Kolon kanserini önlemeyebilirsiniz ancak risk faktörlerine dikkat ederek hastalığa yakalanma riskini azaltabilirsiniz. Bunun için yapmanız gerekenler şunlardır:
Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durun.
Alkol tüketmemeye veya ölçülü olmaya özen gösterin.
Sağlıklı bir kiloda kalmaya dikkat edin.
Sağlıklı beslenin.
Ailede kolon kanseri geçmişi varsa durumu doktorunuza bildirin.
Kolon kanseri taramalarını zamanında yaptırın.
