Beyinde kanama (ayrıca intrakraniyal kanama veya beyin kanaması olarak da adlandırılır), beyinde ve çevresinde kanama olduğunda buna denir. Kanama, beyin dokusu ile kafatası arasında veya beyin dokusunun içinde olabilir. Beyin kanaması, oksijenin beyne ulaşmasını engeller. Hayatı tehdit edicidir ve acil bakım gerektirir. Baş ağrısı, tek taraflı güçsüzlük, kusma, nöbetler, bilinç düzeyinde azalma ve boyun sertliği beyin kanamasında görülen belirtilerdendir. Beyin kanamasının başladığı andan itibaren ilk saatler çok önemlidir. Hastaya ne kadar erken müdahale edilirse hayatta kalma şansı yüksek olmaktadır.
Beyin kanaması nedir?
Beyin kanaması, beyin hemorajisi olarak da bilinir, beyin dokusu ile kafatası arasında veya beyin dokusunun içinde kanama anlamına gelir. Beyin kanamalarında beyin için gerekli oksijen yetersiz kalmaya başlar bu durum baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, ekstremitelerde karıncalanma veya yüz felcine neden olabilir.
Beyin, meninks adı verilen üç zar tabakasından oluşur. Meninksler beyni örter ve yaralanmaya karşı korur. Bu tabakalar kafatası kemiği ile beyin dokusunun kendisi arasında yer alır. Beyin kanaması bu üç zarın herhangi bir yerinde meydana gelebilir: dura mater, araknoid ve pia mater.
Epidural kanama
Bu tür kanama, kafatası kemiği ile dura mater (en dıştaki) zar seviyesi arasında meydana gelir.
Subdural kanama
Bu beyin kanaması, dura mater ile araknoid membran arasında gerçekleşir.
Subaraknoid kanama
Bu tip beyin kanaması araknoid zar ile pia mater arasında meydana gelir.
Beyin dokusunun içinde kanama
Beyin dokusunun içinde iki tür beyin kanaması meydana gelebilir. Buna serebral kanama veya hemorajik inme denir.
İntraserebral kanama
Beynin herhangi bir yerinde meydana gelebilen kanamadır; ancak beyin sapı, beyincik ve loblarda daha yaygındır.
İntraventriküler kanama
Beyin omurilik sıvısının üretildiği beyin boşluklarında oluşan kanamalar.
Beyin kanaması belirtileri nelerdir?
Beyin kanamasında semptomlar zamanla veya kafa yaralanmasından hemen sonra gelişebilir. Zaman ilerledikçe, beyninizdeki baskı daha şiddetli olur.
Beyin kanamasında yaşayabileceğiniz bazı semptomlar şunlardır:
Ani veya şiddetli baş ağrısı.
Kollarda veya bacaklarda (genellikle bir tarafta) güçsüzlük, karıncalanma veya uyuşma.
Mide bulantısı veya kusma.
Baş dönmesi.
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon.
Konuşmada veya konuşulanı anlamada zorluk.
Baş yaralanmasının olduğu tarafın ters tarafında hareket kaybı.
Beyin kanamasında kaç saat kritik?
Halk arasında inme olarak da bilinen beyin kanamalarında, İnme semptomları başladıktan sonraki ilk 60 dakika büyük önem taşır, bu süre zarfında tedavi en etkili olandır. Ancak, etkili tedavi için bu süre bazı hastalar için 4,5 saate kadar uzayabilir. İnme sırasında beyin hücreleri hızla ölür. İnme tedavi edilmediğinde her dakika 1,9 milyon nöronun öldüğü tahmin edilmektedir.
Tansiyon kaç olursa beyin kanaması olur?
Yüksek tansiyon büyük kan basıncının 140 mmHg ya da küçük kan basıncının 90 mmHg'nin üzerine çıkması olarak tanımlanır. Tansiyonunuz bu rakamların üzerindeyse beyin kanaması riski yükselir. Kan basıncı 180/120 mmHg ve üzeri olduğunda tıbbi müdahale gerektirir.
Beyin kanaması neden olur?
Beyin kanaması aniden ortaya çıkabilse de, katkıda bulunabilecek altta yatan faktörler vardır. Beyin kanamasının en yaygın nedenleri şunlardır:
Kafa travması
Kafa yaralanmaları, 50 yaşın altındaki kişilerde beyin kanamasının meydana gelmesinin en yaygın nedenidir.
Yüksek tansiyon
Yüksek tansiyon tedavi edilmezse kan damarı duvarlarını zayıflatabilir ve beyin kanamasına yol açabilir
Anevrizma
Bir kan damarı duvarı zayıflayıp şiştiğinde anevrizma (baloncuk) oluşur. Patlayan bir anevrizma beyinde kanamaya neden olabilir ve felce yol açabilir.
Kan damarı anormallikleri
Bir arteriovenöz malformasyon (AVM), beynin içindeki ve etrafındaki kan damarlarının zayıflamasına neden olur. Doğumda mevcut olabilir ancak yalnızca semptomlar ortaya çıktığında keşfedilebilir.
Amiloid anjiyopati
Bu kan düzensizliği genellikle yüksek tansiyonu olan yaşlı yetişkinlerde görülür. Fark edilmeyen küçük kanamalara ve sonunda daha büyük bir kanamaya neden olabilir.
Kan veya kanama bozuklukları
Hemofili ve orak hücreli anemi gibi hastalıkları olan kişilerde beyin kanaması görülme olasılığı daha yüksektir. Bu rahatsızlıklar kan trombositlerinin ve pıhtılaşmanın seviyesini daha da düşürmeye katkıda bulunur. Bunun neticesinde de, kan inceltici kullanan hastalarda beyin kanaması riski artar.
Karaciğer hastalığı
Karaciğer rahatsızlığı olan kişilerde kanama sorunları riski daha yüksektir.
Beyin tümörleri
Beyin tümörü olanlarda beyin kanaması geçirme riski yüksektir.
Gebe kadınlarda görülen eklampsi ve nöbetler
Bu durum atardamar spazmlarına, bilinç kaybına ve beyin kanamasına neden olur.
Yenidoğan intraventriküler kanaması
1.500 gramdan daha az ağırlığa sahip prematüre bebeklerde yaygındır. Bu kanamalar, sakatlıklara ve ölüme neden olabilen ventriküller kanamadır.
Atardamar duvarları içerisinde anormal kollajen oluşumu
Bu zamanla duvarları zayıflatarak atardamar duvarlarının yırtılmasına ve kanamasına neden olur.
Stresten beyin kanaması olur mu?
Evet, stres beyin kanamasına neden olabilir.
Beyin kanaması iyileşir mi?
Beyin kanamasının ardından ne kadar düzeleceğiniz, genel sağlık durumunuz, kanamanın boyutu, beyninizin neresinde olduğu ve ne kadar çabuk teşhis edilip tedavi edildiği gibi birçok faktöre bağlıdır. Bazı kişiler tamamen iyileşir. Ancak tedavi sonrasında rehabilitasyona ihtiyaç duyulması da yaygın bir durumdur.
Beyin kanaması ölüm riski nedir?
Hızlı bir şekilde tedavi edilmezse, beyin kanaması kalıcı beyin hasarına veya ölüme yol açabilir.
Beyin kanamasında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Beyin kanamasına sebep olan tüm riskleri önleyemezsiniz, ancak riski azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
Tansiyonunuzu kontrol altında tutun.
Kolesterol seviyenizi düşürün.
Sağlıklı bir kiloyu korumaya gayret edin.
Alkol ve ve sigarayı bırakın.
Sağlıklı beslenin.
Düzenli egzersiz yapın.
Diyabet hastasıysanız kan şekeri seviyenizi koruyun.
Ayrıca, belirli aktiviteler sırasında kask gibi koruyucu ekipmanlar kullanarak veya araçlarda emniyet kemeri takarak kendinizi yaralanma risklerinden koruyabilirsiniz.
