Sedef hastalığı, bağışıklık sisteminin aşırı aktif hale gelerek cilt hücrelerinin çok hızlı çoğalmasına neden olan kronik bir hastalıktır. Cilt lekeleri pullu ve iltihaplı hale gelir, çoğunlukla kafa derisi, dirsekler veya dizlerde görülür, ancak vücudun diğer bölgeleri de etkilenebilir. Sedef hastalığının belirtileri bazen döngüler halinde seyredebilir, birkaç hafta veya ay boyunca alevlenir ve ardından azaldığı veya remisyona girdiği dönemler olur. Sedef hastalığını tedavi etmenin birçok yolu vardır ve tedavi planınız hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olacaktır. Sedef hastalığının tedavisinde genellikle kremler ve merhemler kullanılır.
- İçindekiler
- Sedef hastalığı (Psoriasis) nedir?
- Sedef hastalığı çeşitleri
- Sedef hastalığı neden çıkar?
- Sedef daha çok kimlerde görülür?
- Sedef hastalığı belirtileri nelerdir?
- Sedef hastalığı ilk nerede başlar?
- Sedef hastalığı ilerlerse ne olur?
- Sedef hastalığı nasıl geçer?
- Sedef hastalığı olanlar neler yememeli?
- Sedef hastalığı bulaşıcı mıdır?
- Sedef hastalığı nasıl başlar?
Sedef hastalığı (Psoriasis) nedir?
Sedef hastalığı, sıklıkla dizlerde, dirseklerde, gövdede ve kafa derisinde kaşıntılı, pullu lekelerle seyreden bir cilt hastalığıdır. Sedef hastalığı kronik bir cilt rahatsızlığıdır, yani beklenmedik bir şekilde alevlenebilir ve kesin bir tedavisi yoktur.
Sedef hastalığı çeşitleri
Sedef hastalığının birkaç türü vardır, bunlar:
Plak sedef hastalığı
En yaygın sedef hastalığı türüdür. Sedef hastalığı olan kişilerin yaklaşık %80 ila %90'ında plak sedef hastalığı vardır.
Ters sedef hastalığı
Bu tip cilt kıvrımlarında görülür. Pulsuz ince plaklar oluşturur.
Guttat sedef hastalığı
Bu tür, streptokok enfeksiyonunun neden olduğu boğaz ağrısından sonra ortaya çıkabilir. Küçük, kırmızı, damla şeklinde pullu lekeler gibi görünür ve genellikle çocukları ve genç yetişkinleri etkiler.
Püstüler sedef hastalığı
Plakların üzerinde küçük, içi irin dolu şişliklere sahiptir.
Eritrodermik sedef hastalığı
Bu, cildin geniş bir alanını (%90'dan fazla) etkileyen şiddetli bir sedef hastalığı türüdür. Yaygın cilt rengi değişikliğine ve cilt dökülmesine neden olur.
Sebopsoriazis
Bu tip genellikle yüzde ve saç derisinde yağlı, sarı pullu şişlikler ve plaklar şeklinde görülür. Bu, sedef hastalığı ve seboreik dermatitin bir karışımıdır.
Tırnak sedef hastalığı
Cilt renginin değişmesine, tırnaklarda çukurlaşmaya ve değişikliklere neden olur.
Sedef hastalığı neden çıkar?
Sedef hastalığı, cilt hücreleri normalden daha hızlı yenilendiğinde ortaya çıkar. Bunun tam olarak neden olduğu bilinmemekle birlikte, araştırmalar bunun bağışıklık sistemindeki bir sorundan kaynaklandığını öne sürmektedir. Araştırmacılar hem genetik hem de çevresel faktörlerin rol oynadığına inanmaktadır. Sedef hastalığı bulaşıcı değildir.
Vücut cildin en derin katmanında yeni cilt hücreleri üretir. Bu cilt hücreleri, en dış seviyeye ulaşana kadar cildin katmanları boyunca kademeli olarak yukarı doğru hareket eder ve burada ölür ve dökülür. Bu sürecin tamamı normalde yaklaşık 3 ila 4 hafta sürer. Ancak sedef hastalığı olan kişilerde bu süreç yalnızca yaklaşık 3 ila 7 gün sürer. Sonuç olarak, tam olarak olgunlaşmamış hücreler cildin yüzeyinde hızla birikerek pullarla kaplı pullu, kabuklu yamalar oluşturur.
Sedef daha çok kimlerde görülür?
Herhangi bir yaş, cinsiyet veya ırktan her insan sedef hastalığına yakalanabilir, ancak yetişkinlerde çocuklardan daha yaygındır. Erkekleri ve kadınları eşit şekilde etkiler.
Sedef hastalığı belirtileri nelerdir?
Sedef hastalığında belirtiler kişiden kişiye değişir, ancak bazı yaygın olanlar şunlardır:
Genellikle dirseklerde, dizlerde, kafa derisinde, gövdede, avuç içlerinde ve ayak tabanlarında kaşınan veya yanan, gümüş-beyaz pullu kalın, kırmızı deri lekeleri. Kaşınan veya kanayan kuru, çatlamış deri.
Sedef hastalığı ilk nerede başlar?
Sedef hastalığı döküntüsü cildinizin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir.
Sedef hastalığının yaygın olduğu bölgeler şunlardır:
Dirsekler ve dizler.
Yüz ve ağız içi.
Kafa derisi.
El ve ayak tırnakları.
Cinsel organlar.
Alt sırt.
Avuç içleri ve ayaklar.
Sedef hastalığı ilerlerse ne olur?
Sedef hastalığı ilerlediğinde, tırnaklar, eklemler, gözler veya gastrointestinal (sindirim) sisteminiz gibi vücudunuzun diğer bölgelerinde de iltihaplanma belirtileri görülebilir. Sedef hastalığı, plak veya lezyon olarak bilinen iltihaplı cilt lekelerine neden olan kronik bir rahatsızlıktır. Tedavi edilmezse alevlenmeler daha uzun ve daha sık olur ve komplikasyonlar meydana gelebilir. Sedef hastalığı ayrıca, psoriatik artrit (PsA), kardiyovasküler hastalık, tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, depresyon, karaciğer hastalığı ve Crohn hastalığı gibi bir dizi ciddi sağlık sorununa yakalanma riskini de artırabilir.
Sedef hastalığı nasıl geçer?
Hafif sedef hastalığı genellikle kremler veya merhemlerle başarılı bir şekilde tedavi edilebilirken, orta ve şiddetli sedef hastalığı haplar, enjeksiyonlar veya hafif tedaviler gerektirebilir. Stres ve cilt yaralanmaları gibi yaygın tetikleyicileri yönetmek de belirtileri kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.
Sedef hastalığı olanlar neler yememeli?
Sedef hastalarınının öncelikle alkol ve sigaradan uzak durmaları çok önemlidir. Özellikle çiğ köfte, sucuk, kırmızı ve pul biber gibi aşırı acı yiyeceklerden kaçınılmalı. Ayrıca buğday, arpa, çavdar gibi tahılların yanı sıra, buğday nişastası, şeker ve işlenmiş gıdalardan da uzak durulması gerekmektedir.
Sedef hastalığı bulaşıcı mıdır?
Sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Bir sedef hastalığı plağına dokunmak başka bir yere yayılmasına neden olmaz. Ancak sedef hastalığı vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.
Sedef hastalığı nasıl başlar?
Sedef hastalığı, cilt hücreleri normalden daha hızlı yenilendiğinde ortaya çıkar. Bunun tam olarak neden olduğu bilinmemekle birlikte, araştırmalar bunun bağışıklık sistemindeki bir sorundan kaynaklandığını göstermektedir. Sedef hastalığının erken belirtilerinden biri küçük şişliklerdir. Şişlikler büyür ve üstlerinde pullar oluşur.
