Jinekolojik problemler kadın sağlığını tehdit edebilen önemli rahatsızlıkların başında gelir. Adet döngüsü ve menopoz gibi olayların sonucu olarak kadın üreme sistemini ilgilendiren doku ve organlarda çeşitli sağlık sorunlar meydana gelebilir. Kadın sağlığını ilgilendiren şikayetler arasında en sık görülenlerden biri vajinada kaşıntısıdır.
Vajinada Kaşıntı Nedir?
Vajina; kadınlarda vulva adı verilen üreme sisteminin vücut dışına açılan bölümü ile karın içinde kalan rahim ve rahim ağzı arasında köprü vazifesi gören, çok sayıda salgı bezinin yer aldığı esnek yapıdaki bölümdür. Vulvada gerçekleşen fizyolojik olaylar veya sağlık sorunları vajinayı olumsuz etkileyebildiği gibi, rahimden kaynaklanan çeşitli durumlar vajinada bazı sağlık problemlerinin gelişmesi için uygun ortamı yaratabilir. Cinsel olarak aktif olan kadınlarda çeşitli hastalık etkenlerine maruz kalma sonucunda başta vulva ve vajina bölgelerinde olmak üzere, kadın üreme sisteminde bazı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
Vajinada Kaşıntı Neden Olur?
Kadın üreme sisteminin işleyişi, yaşa ve vücut gelişimine bağlı olarak farklılık gösterir. Bu anlamda henüz ergenlik dönemine girmemiş kişilerde, doğurganlık çağındaki veya menopoz dönemindeki kadınlarda farklı etkenlere bağlı olarak vajinal kaşıntı gelişebilir. Bu doğrultuda aşağıdaki sebepler vajinada kaşıntı şikayetine yol açabilir:
- Kimyasallar: Vajinanın temizliği veya bakımı için kullanılan bazı kimyasallar, temizlik ürünleri, sabunlar, kremler, parfümlü tuvalet kağıtları, kayganlaştırıcılar veya kokular vajina yüzeyini tahriş ederek kaşıntı şikayetine yol açabilir.
- İdrar Yolu Rahatsızlıkları: Diyabet hastalarında idrarda yoğun glikoz bulunmasına bağlı vulvada çoğalan mikroorganizmalardan veya idrar yolu enfeksiyonlarından vajina etkilenebilir ve kaşıntı yaşanabilir. Yine vulva bölgesinin terlemesi, dar kıyafetlerin fazla kullanımına bağlı uzun süre havasız kalması gibi koşullarda gelişen bölgesel iltihaplanmalarda vajinal kaşıntı oluşabilir.
- Dermatolojik Problemler: Vulva ve vajina cildini etkileyebilen kontakt dermatit, egzama, sedef hastalığı, liken simpleks gibi dermatolojik sorunlarda şiddetli vajinal kaşıntı görülebilir.
- Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar: Klamidya, herpes simpleks (HSV), gonore (bel soğukluğu), papillomavirüs (HPV) gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar vulva, vajina ve rahim ağzı dokularını doğrudan etkileyerek önemli sağlık sorunlarına neden olur. Bu anlamda vulvada yaralar ve lezyonlar gelişebildiği gibi, genital siğiller de oluşabilir. Bunların enfeksiyonların sonucunda yaşanan vajinal kaşıntı, sık karşılaşılan klinik belirtiler arasındadır.
- Vajinal kuruluk: Özellikle menopoz sonrasında, vulva ve vajina dokularındaki östrojen desteğinin azalmasına bağlı olarak bölgesel salgı bezlerinin salgı üretiminde azalma yaşanır ve vajinal kuruluk meydana gelebilir. Bu ise hem bölgede mikroorganizmaların üremesine uygun ortam yaratır hem de cilt dokularının kolay tahriş olmasına, cildi zedeleyecek kimyasallara daha kolay ve uzun süre maruz kalmasına ve hareket ya da cinsel aktivite ile kaşıntı gelişmesiyle sonuçlanır.
- Vulva Kanseri: Vulva kanserinin cildi tahriş etmesinin sonucunda vajinaya da yayılım gösterebilen şiddetli kaşıntı şikâyeti gelişebilir.
Bakteriyel Vajinozis: Vajina, vücudun dış ortamla temas eden bölümlerinden biri olarak kendine has, vücutla uyum sağlayan ve yararlı bakterilerin yer aldığı bir mikroorganizma popülasyonuna (flora) sahiptir. Özellikle cinsel aktifliğin başlamasıyla birlikte vajinaya ait bakteriyel popülasyonda bozulma gerçekleşmesi sonucunda, belirli türdeki flora elemanları kontrolsüz çoğalarak vajinada kötü kokulu akıntı ve kaşıntı şikayetine neden olabilir.
Mantar Enfeksiyonları: Özellikle âdet kanamaları sonucunda vajina dokularının, mikroorganizmaların yaşamasına uygun hale gelmesi ile çeşitli mikroorganizma türleri bu bölgede kontrolsüz çoğalabilir. Vücudun doğal cilt florasının elemanı olan kandida türündeki mantarların vajinada aşırı miktarda çoğalması sonucunda ise vajinal kandidiazis gelişerek beyaz renkli akıntı ve kaşıntı şikayetlerinin ortaya çıkmasına neden olur.
Vajinada Kaşıntının Tedavisinde Neler Yapılır?
Vajinada gelişen kaşıntı şikayetinin giderilmesinde altta yatan nedenin belirlenmesi gerekir. Kimyasallara bağlı tahriş nedeniyle gelişen kaşıntılarda etkene maruz kalmanın önüne geçilmesi tedavide yeterli olur ancak bakteriyel vajinozis veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi gereklidir. Cilt hastalıklarında ise belirlenen teşhise yönelik topikal veya sistemik anti-inflamatuar ilaçlardan yararlanılır. Menopoz sonrası görülen kuruluk gibi problemlerdeyse östrojen içerikli hormon tedavileri oldukça etkilidir.
