Ürtiker, kaşıntılı deri kabarıklıklarıdır; belirgin, bir kenarı olan kabarık kırmızı lekelerin aniden ciltte belirmesi veya vücudun her yerine yayılmasıdır. Kurdeşen (veya ürtiker) çeşitli nedenlere bağlı olabilir; alerjik reaksiyon, enfeksiyon, stres, güneşe veya sıcağa aşırı maruz kalma.
Ürtiker genellikle antihistaminiklerle tedavi edilebilir ve 24 saat içinde kendiliğinden geçer. Akut ürtiker göğüs sıkışmasına, hırıltıya, nefes darlığına ve hatta anafilaktik reaksiyonlar nedeniyle ölüme neden olabilir.
- İçindekiler
- Ürtiker nedir?
- Strese bağlı ürtiker nedir?
- Vücutta ürtiker neden olur?
- Ürtiker belirtileri nelerdir?
- Ürtiker tedavisi nasıl yapılır?
- Alerjik ürtiker nasıl geçer?
- Strese bağlı ürtiker nasıl geçer?
- Ürtiker olan kişi ne yapmalı?
- Ürtikere neden olan yiyecekler nelerdir?
- Ürtiker bulaşıcı mıdır?
- Ürtiker hangi hastalığın belirtisidir?
Ürtiker nedir?
Ürtiker, yiyecek, içecek, ilaç veya dokunduğunuz bir şeye karşı vücudun verdiği bir tepkimedir. Ürtiker halk arasında kurdeşen olarak da bilinir. Ürtiker, deride kızarıklık, şişlik ve kaşıntı ile karakterizedir ve genellikle alerjik reaksiyonlardan kaynaklanır. Kurdeşen (ürtiker), süresine bağlı olarak 2 türe ayrılır: Akut ürtiker, 6 haftadan uzun sürmeyen bir ürtiker türüdür. Çoğu bir hafta içinde kaybolur ve yarıdan daha azı kronik ürtikere dönüşür. Kronik ürtiker, haftada en az iki atakla 6 haftadan uzun süren ve çoğu hastada 1 yıldan uzun süre devam eden bir ürtiker türüdür.
Strese bağlı ürtiker nedir?
Bu stresin tetiklediği uzun süreli (kronik) ürtikeri ifade eder. Bu durumda, stres ürtikerinizi tetikleyerek şiddetlenmesine neden olabilir.
Vücutta ürtiker neden olur?
Ürtiker, yiyecek veya ilaca karşı alerjik reaksiyon olabilir. Genellikle temas edilen ya da yutulan bir maddeye karşı vücudun geliştirdiği alerjik bir reaksiyon olarak, ayrıca hiçbir sebep olmaksızın da ortaya çıkabilir.
Ürtiker belirtileri nelerdir?
Ürtiker belirtilerinden bazıları şunlardır:
Kaşıntı.
Cilt yüzeyinin, kenarları belirgin, kırmızı veya ten rengi kabarcıklar şeklinde şişmesi.
Kabarcıklar büyüyebilir, yayılabilir ve birleşerek daha geniş, düz, kabarık deri alanları oluşturabilir.
Kabarcıklar genellikle şekil değiştirir, kaybolur ve birkaç dakika veya saat içinde tekrar ortaya çıkar. Kabarcığın 48 saatten uzun sürmesi alışılmadık bir durumdur.
Döküntülerin oluştuğu bölgelerde yanma ve şiddetli kaşıntı.
Sıcak veya soğuk havaya, güneş ışığına, terlemeye, egzersize veya strese maruz kalındığında kaşıntılı döküntüler oluşur.
Ürtiker tedavisi nasıl yapılır?
Ürtiker (Kurdeşen) hafifse tedaviye gerek olmayabilir. Kendiliğinden kaybolabilirler.
Kaşıntı ve şişliği azaltmak için:
Sıcak banyo veya duş yapmayın.
Tahrişe neden olabilecek dar giysiler giymeyin.
Doktorunuz antihistaminik ibir ilaç almanızı tavsiye edebilir. İlacın nasıl kullanılacağı hakkında doktorunuzun ya da prospektüste yazan talimatlara uyun.
Özellikle ürtiker kronik (uzun süreli) ise, başka oral alınan reçeteli ilaçlara ihtiyaç duyulabilir.
Ürtiker şiddetliyse, özellikle şişlik boğazınızı da kapsıyorsa, acil bir epinefrin (adrenalin) veya steroid enjeksiyonuna ihtiyacınız olabilir. Boğazdaki ürtiker hava yolunuzu tıkayabilir ve nefes almayı zorlaştırabilir.
Alerjik ürtiker nasıl geçer?
Alerjik ürtikerin nedenini belirlemek çok önemlidir. Tedavi neden belli olduktan sonra ondan kaçınmak esasına göre gerçekleşir. Antihistaminik ilaçlar ürtikeri ve anjioödemi kontrol altına almada oldukça faydalıdır. Antihistaminik ilaçlar histaminin etkisini engelleyerek kaşıntıyı ve ürtikerin tekrarlamasını önler.
Strese bağlı ürtiker nasıl geçer?
Stresten mümkün olduğunca uzak durulmalı ve gerekli durumlarda antihistaminik ilaçlar kullanılmalıdır.
Ürtiker olan kişi ne yapmalı?
Ürtikeri gidermek için ılık bir banyo veya duş alabilir, bol giysiler giyebilir ve soğuk kompres uygulayabilir. Reçetesiz satılan (OTC) bir hidrokortizon veya antihistaminik krem kaşıntıyı ve şişliği gidermeye yardımcı olabilir.
Ürtikere neden olan yiyecekler nelerdir?
En sık alerjik reaksiyona neden olan besinler şunlardır:
İnek sütü.
Çilek.
Domates.
Yumurtalar.
Fıstık, soya fasulyesi, bezelye ve nohut.
Ceviz, badem, fındık, pekan cevizi, kaju fıstığı, antep fıstığı ve Brezilya cevizi gibi ağaç yemişleri.
Karides, yengeç ve ıstakoz gibi kabuklu deniz ürünleri.
Buğday.
Gıda katkı maddeleri.
Ürtiker bulaşıcı mıdır?
Ürtiker bulaşıcı değildir, kişiden kişiye yayılmaz. Genellikle alerjik reaksiyon veya bulaşıcı olmayan başka bir tetikleyiciden kaynaklanır.
Ürtiker hangi hastalığın belirtisidir?
Ürtiker hayatı tehdit edici bir hastalık değildir. Ancak kronik ürtiker, bazen otoimmün hastalıklar, çölyak hastalığı, lupus, tip 1 diyabet, romatoid artrit ve tiroid hastalıkları gibi altta yatan sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.
