Vulva ve vajina sağlığının korunması, enfeksiyonların ve çeşitli genital rahatsızlıkların önlenmesi için büyük önem taşır. Genital bölge temizliği ise yalnızca ılık su ve istenirse yumuşak ve doğal bir sabun ile gerçekleştirilebilir. Enfeksiyon belirtisi olan olağan dışı bir akıntı ya da hoş olmayan vajinal koku görülürse bir sağlık uzmanına danışılması faydalı olur.
Kadınlarda vajinal enfeksiyonlar; bakteri, mantar ve diğer organizmalar kontrolsüz çoğaldığında görülür. Bu mikroorganizmaların bir kısmı halihazırda vajinada bulunur ve diğer organizmalarla bir arada bulunarak sağlıklı seviyenin korunmasını sağlar. Bulaşıcı organizmalar ise uygun olmayan hijyen koşulları ya da güvenli olmayan cinsel ilişki nedeniyle vajinaya bulaşabilir. Vajinanın ideal pH değeri 3,8 ile 5,0 arasındadır. Eğer pH değeri bu aralıkta tutulursa kaşıntı, akıntı, yanma ve kötü koku oluşumunun önüne geçilebilir.
Bazı dönemlerde adet döngüsüne ve hormonlara bağlı olarak akıntı görülebilir, akıntı fizyolojik ya da patolojik olabilir. Fizyolojik akıntı çoğu zaman kokusuz ve renksizdir. Ancak immun sistemin baskılanması ve kötü hijyen koşulları nedeniyle ortaya çıkan patolojik akıntının kıvamı, yoğunluğu ve rengi değişir. Bu durumda akıntı kötü kokulu, yeşilimsi ya da sarımsı renkte ve köpüklü olabilir.
Genital bölge temizliği ise vulva ve vajina sağlığının korunması açısından önemlidir. Vulvanın tahriş edici ve kuru maddelerden uzak tutulması ile kızarıklık ve şişliklerin önüne geçilebilir. Bu sayede enfeksiyona açık olan vajinanın da korunması sağlanır.
Vajina ve vulva, genital sağlık için gerekli bazı sıvıları üretir. Ancak bazı kişiler, vajina kokusunun giderilmesi amacıyla vajinayı yıkama eğilimindedir. Sağlıklı bir vajinanın doğal ve hafif bir kokusu bulunduğu için bu temizliğe ihtiyaç yoktur.
Vajinanın yıkanması, vajinal enfeksiyonları ortadan kaldırmaz. Bazı durumlarda zararlı bakterilerin çoğalmasına ve enfeksiyonun yayılmasına dahi neden olabilir. Sert sabunların kullanılması, hassas vajinal dokuyu kurutarak zararlı bakterilerin vajinaya bulaşmasını kolaylaştıran yırtıklara yol açabilir.
Araştırmalar, vajinanın sürekli olarak yıkanmasının çeşitli sağlık sorunları riskini artırdığını göstermiştir. Duş gibi vajinal temizleme yöntemlerinin riskleri şu şekildedir:
Vajina kendini doğal olarak temizlediği için ekstra temizlik işlemlerine gerek yoktur. Ancak bu bölgenin temiz ve sağlıklı tutulması için bazı uygulamalardan yararlanılabilir:
Genital bölge temizliği sırasında su dışında herhangi bir ürün kullanmaya gerek yoktur. Özellikle vajina içinde sabun ve jel gibi kimyasal temizleyicilerin kullanılması, vajina florası dengesinin bozulmasına neden olur. Burada bulunan yararlı mikroorganizmaların azalması sonucunda enfeksiyon ve diğer vajinal rahatsızlıkların görülme riski artar.
Vajinanın dengesinin korunması için şunlara dikkat edilmelidir:
Enfeksiyonların, ağrının ve tahrişin önlenmesi içinse bazı ürün ve yöntemlerden uzak durulması gerekir:
Vajinal buharlama yöntemi, sarkma gibi sorunlar için uygulansa da bu yöntemin işe yaradığına dair bir kanıt bulunmamaktadır. Aksine buhar, vajinal dokuya nüfus edemez ya da uterus bölgesine ulaşamaz. Ayrıca ehil olmayan kişiler tarafından uygulandığında ikinci ya da üçüncü derece yanıklara neden olabilir.