Yaygın olarak spiral adıyla bilinen rahim içi araç (RİA); T şeklinde, bakır ve plastik materyallerden yapılan, rahim içine yerleştirilen bir doğum kontrol yöntemidir. Doğru uygulandığı takdirde koruyuculuk oranı yaklaşık %99’dur ve etkenliği 5-10 yıl boyu sürebilir.
Spiral Nedir?
Spiral uygulamasının iki farklı türü bulunur. Bunlar; klasik bakırlı spiral ve hormon içeren spiral olarak adlandırılır. Klasik bakırlı spiral; regl kanamasını da tetikleyebildiği için regli dönemini uzun periyotlarda ve kanamalı geçiren hastalara tavsiye edilmez, regli döneminin düzenli ve regli kanamasının az olduğu durumlarda tercih edilir. Hormon içeren spiraller ise regli periyotlarının uzun sürdüğü ve kanamanın şiddetli olduğu durumlarda tercih edilir. Hormonlu spirallerin içeriğindeki progesteron miktarı, rahim duvarının incelmesine ve regli kanamasının azalmasına neden olur.
Spiral İşlemi Nasıl Uygulanır?
Klasik bakırlı spiralin takılması kolay, ancak hasta için rahatsız edici olabilen bir işlemdir. Spiralin takılması için rahim ağzının açık olduğu regl dönemleri tavsiye edilir. Spiral işlemi, hastanın mikrop kapmaması için hastane, tıp merkezleri, klinik veya poliklinik gibi steril ortamlarda yapılmalıdır.
Uygulama, rahim ağzına yerleştirilen ince bir tüpün içinden T şeklindeki aparatın geçirilerek rahim içine yerleştirilmesi şeklinde yapılır. Spiral rahim içine yerleştirildikten sonra, uç kısmından çıkan ipler rahim ağzından 1-2 cm aşağıda kalacak şekilde kesilir. Bu ipin bırakılma sebebi, hastanın spiralin konumunu kolaylıkla kontrol edebilmesini sağlamaktır. Spiral takılması genellikle çok ağrılı ya da sancılı bir işlem değildir, fakat hastanın kendini rahat hissetmesi için hekim tarafından lokal anestezi uygulanabilir. Uygulamanın ardından birkaç gün boyunca regli dönemine benzer kramp ve kanama görülmesi normaldir.
Spiral işlemi uygulamasından sonra kişinin vajinal enfeksiyonlara karşı dikkat etmesi gerekir. Bazı kişiler regli döneminde, kanamayla birlikte spirali vücutlarından atabilir. Bu gibi durumlarda spiralin rahim içinde olup olmadığını öğrenmek için rahim ağzında bırakılan ipin kontrol edilmesi gerekir. Spiral işlemi, her ne kadar etkili doğum kontrol yöntemlerinden biri olsa da %1-2 oranında bir hamilelik riski barındırır. Bu nedenle, spiral taktırdıktan sonra regli tarihinde gecikme olursa gebelik testi yapılması tavsiye edilir.
Spiral işlemi uygulandığı an itibariyle doğum kontrolünü sağladığı gibi, çıkarıldıktan hemen sonra da doğurganlığı geri kazandıran bir yöntemdir. Bu nedenle spiral taktıran bir kişi, yeniden hamile kalmak istediğinde spiralin çıkarılması için doktora başvurabilir.
Spiral İşlemi Kimlere Uygulanmaz?
Uygulama öncesi yakın bir zamanda pelvik enfeksiyon geçirenlere, rahim ya da rahim ağzı kanseri olanlara; olağan dışı vajinal kanaması, hamilelik ihtimali, Wilson hastalığı ya da bakıra alerjisi olanlara spiral takılması önerilmez. Aynı zamanda meme kanseri olan veya meme kanseri riski taşıyan kişilere de spiral takılması uygun değildir.
Spiralin Dezavantajları Nelerdir?
Spiraller, yanlış uygulamaya bağlı olarak istenmeyen bazı durumlara sebep olabilir. Spiralin fiziki rahatsızlık yaratması durumuna; regli döneminde yoğun kanama gören ve sancı çeken kadınlara bakırlı spiral takılması veya regli döneminde herhangi bir sorun olmayan ve regli kanaması az olan kadınlara hormon içeren spirallerin takılması sebep olabilir.
Rahim içine yerleştirilen spiral vajina içinde bir rahatsızlık hissine neden olmaz. Rahim ağzında bırakılan ip, spiral kayması ve buna bağlı gelişebilecek durumlara karşı spirali kontrol etmek için kullanılır. Spiral takıldıktan sonra kişinin regli döneminin uzun sürmesi, regli dönemi dışında kanama gelişmesi ve aniden ortaya çıkan şiddetli ve acılı kasık ağrıları gibi belirtiler söz konusu ise spiral yerinden kaymış olabilir. Rahim içinden, rahim ağzına doğru kayan spiralin hamileliğe karşı herhangi bir koruyucu özelliği bulunmaz. Böyle bir durumla karşılaşılması halinde en kısa süre içinde bir hekime başvurulması tavsiye edilir. Bununla beraber, spiral uygulama işleminden sonraki birkaç ayda regl kanaması ağır, uzun ve sancılı olabilir. Bu gibi şikayetler hakkında da doktora danışılmalıdır.
Spiral Hakkında Sık Sorulan Sorular
Yaygın olarak spiral adıyla bilinen rahim içi araç (RİA); T şeklinde, bakır ve plastik materyallerden yapılan, rahim içine yerleştirilen bir doğum kontrol yöntemidir.
Uygulama öncesi yakın bir zamanda pelvik enfeksiyon geçirenlere, rahim ya da rahim ağzı kanseri olanlara; olağan dışı vajinal kanaması, hamilelik ihtimali, Wilson hastalığı ya da bakıra alerjisi olanlara spiral takılması önerilmez.
