Çiriş otu nelere iyi gelir? Çiriş otu hamilelikte kullanılır mı?

Çiriş otu, açık alanlarda, tarlalarda ve yol kenarlarına yetişen, yabani bir bitkidir. Genellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da yetişir, çok yıllık otsu ve şifa kaynağı bir bitkidir. Bahar aylarının gelmesi ile sık karşılaşılan çiriş otu, birçok hastalığın tedavisinde şifa amacıyla değerlendirilir. Sağlıklı bireyler mevsiminde ve yeterli porsiyonlarda çiriş otunu tüketerek faydalarından yararlanabilirler. Ancak bazı özel durumlarda çiriş otu tüketimi konusunda dikkatli olmakta fayda bulunur.

Çiriş otu nedir?

Çiriş otu, beyaz veya sarı çiçekleri ile dikkat çeken, sivri uça sahip, çok yıllık bir bitkidir. Zambakgiller ailesine ait olan çiriş otu bitkisi, 18 ayrı çeşidi ile ön plana çıkar. Çiriş otu bitkisi, yaklaşık 50-150 cm boylarındadır. Görünüm açısından yaprakları pırasa yaprağına benzerliği ile dikkat çeker. Çiriş otu halk arasında "gulik otu", "kirkiş otu" gibi isimlerle de ifade edilir. Haşlanarak salata veya börek içi olarak kullanılabilen çiriş otu, lezzetli ve doyurucu bir yemek olarak da hazırlanabilir. Aynı zamanda çay yapmak üzere kurutulduğunda bitkinin faydalarından yararlanmak mümkündür. Çiriş otu, gıda kaynağı olarak kullanıldığı gibi, tıbbi hastalıkların tedavisinde de rol oynar.

Çiriş otu nelere iyi gelir?

Çiriş otu; C vitamini, potasyum, kalsiyum, glutatyon, fosfor, çinko, magnezyum, antioksidan ve B3 vitamini bakımından zengin bir kaynaktır. Tıbbi tedavi amaçlı kullanıldığında mide yanması, şişkinlik gibi sorunları gidermeye yardımcı olur. Aynı zamanda idrar söktürücü etkisi ile toksinlerin atılmasını sağlayarak böbrek sağlığına fayda sağlar. Çiriş otu kulak iltihabı, diş ağrısı, öksürük, romatizma gibi hastalıklara iyi gelir. Çiriş otu ayrıca kadınların adet döneminde ağrıları yatıştırıcı etkisi ile bilinir. Vajinal akıntıların varlığında doğal bir tedavi olarak kullanılabilir. Çiriş otu lif açısından zengin bir besindir. Bu sayede özellikle kabızlığa fayda sağlar.  Çiriş otu bazı cilt hastalıklarında da şifa kaynağı olarak bilinir, egzama sedef ve yaraların iyileşme sürecini hızlandırabilir.

Çiriş otu kökünün faydaları neler?

Çiriş otunun kendisi gibi kökü de insan sağlığına çeşitli faydalar sağlar.

Çiriş otu kökünün bilinen faydaları şöyledir;

• Adet düzensizliği, sancı ve kramplara karşı çiriş otu faydalı bir bitkidir.
• Çiriş otu kökü lifli yapısı sayesinde kabızlık, şişkinlik gibi sindirim sistemi hastalıklarına karşı rahatlatıcıdır.
• İdrar söktürücü özelliği ile böbreklerin çalışmasını ve ödemin atılmasını sağlar.
• Antiseptik özelliği ile vücutta mikrop ve iltihap oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
• Kaynatılarak elde edilen çiriş otu kökünün suyu saç dökülmesine karşı etkili olup saç köklerinin güçlenmesine yardımcı olur.
• Çiriş otu kökü egzama, sedef ve yaraların iyileşmesine katkı sağlar. Bölgeye lapa hâlinde uygulanabilir.
• Vajinal akıntı semptomlarının hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Hemoroid diğer bir ifade ile basur belirtilerini azaltır.
• Demir açısından zengin olması nedeniyle bitkisinin kendisi gibi kökü de kan yapıcı olarak değerlendirilir.

Çiriş otu nasıl kullanılır?

Çiriş otu içerisinde bol miktarda demir, lif, C vitamini ve mineraller barındırdığından hem sağlık hem de beslenme açısından önemli bir bitkidir. Ancak hamileler, emzirenler veya düzenli ilaç kullananlar doktora danışmadan çiriş otu kullanımından kaçınmalıdır.

Çiriş otunun kullanım alanları genellikle şu şekildedir;

Çiriş otu yemeklerde kullanılabilir

Çiriş otu faydalarının yanı sıra lezzeti ile de damaklarda kalıcı bir tat bırakır. Bu bitki kavrularak pişirilebilir ya da zeytinyağlı yemeklere ilave edilebilir. Ayrıca börek, gözleme, salata, çorbalarda çiriş otu kullanılabilir.

Çay şeklinde tüketilebilir

Kurutulmuş çiriş otu, çay olarak demlenebilir. Öksürük ve adet düzenleyici etkisinden yararlanmak için çiriş otu çayını içebilirsiniz.

Saç ve cilt bakımında çiriş otu

Kurutulup toz haline getirilmiş çiriş kökü, saç maskesi ve cilt maskesi şeklinde kullanılabilir.

Çiriş otu basur için nasıl kullanılır?

Hemoroid yani basur, anüs ve rektumun alt kısmındaki damarların iltihaplanması, genişlemesi ve şişmesi durumudur.  Hemoroid, makatta şişlik, kaşıntı, ağrı ve kanama gibi belirtilere neden olabilir. Çiriş otu, içerdiği doğal iltihap giderici etkisiyle basur (hemoroid) tedavisinde kullanılabilir.  Basur durumunda çiriş otundan faydalanmak isteyenler çiriş otunu haşlayıp yemeğini tüketebilirler.  Öyle ki, basura iyi gelen en etkili yöntemler arasında lifli beslenmeye özen göstermek gelir. Çiriş otu lifli yapısı sayesinde bağırsakları çalıştırmaya ve kabızlığı ortadan kaldırmaya fayda sağlar.

Çiriş otu aynı zamanda haşlanıp ezildikten sonra lapa olarak basurlu bölgeye uygulanabilir. Temiz bölgeye ılık çiriş otu lapası ince bir bez yardımıyla harici olarak uygulanır. Ardından çiriş otu bölgede 10-15 dakika bekletilir. Bu yöntem gün içinde 1 defa uygulanmalıdır. Ancak alerjik bünyeye sahip olanlar bu uygulamadan kaçınmalıdır.

Çiriş otu hamilelikte kullanılır mı?

Çiriş otu birçok hastalığın tedavisinde faydalı olmakla birlikte çoğu zaman gebelik sürecinde önerilmeyen bir bitkidir. Hamilelikte kullanımı ile ilgili yeterli bilimsel veriler bulunmamaktadır. Bu nedenle bilinçsiz ot ve bitkilerin kullanımı ile gebeliği riske atmak hiç doğru olmayacaktır. Çiriş otu güçlü bir bitkidir. Bu nedenle içerdiği bazı bileşenler düşük ya da erken doğum riskini artırabilir. Anne adayları gebelik sürecinde çiriş otu tüketilmemeli, gerekirse doktor tavsiyesiyle başka, güvenli bitkisel kaynaklardan yardım almalıdır.

Çiriş otunun yan etkileri neler?

Çiriş otu çoğu zaman sağlıklı bir bitkidir fakat her gıda maddesinde olduğu gibi fazla tüketilmesi halinde çeşitli yan etkilere yol açabilir.

Çiriş otunun yan etkileri genellikle şunlardır;

• Özellikle hassas cilde sahip olanlarda ciltte döküntü, kaşıntı ya da solunum sıkıntısı gibi semptomlara sebep olabilir.
• Bazı ilaçlarla etkileşime girebileceğinden düzenli ilaç kullananların dikkatli olması gerekir.
• Diüretik etkisiyle böbrek hastalıkları olanlar için zararlı olabilir. Böbrek hastaları çiriş otunu kullanmadan önce doktoruna danışmalıdır.
• Aşırı tüketimine bağlı olarak gaz, şişkinlik ve ishal gibi sindirim problemlerine neden olabilir.