Karbonhidrat içeren besinler nelerdir? Karbonhidrat içeren besinlerin görevleri neler?

Karbonhidrat vücuda glikoz sağlayan moleküllerdir. Vücut fonksiyonlarını ve fiziksel aktiviteyi desteklemek amacıyla enerjiyi sağlarlar. Karbonhidratlar; şeker, nişasta ve lif olmak üzere üç gruba ayrılırlar. İçerdikleri lif sayesinde sindirime yardımcı olurlar. Birçok besinde karbonhidrata rastlamak mümkündür. En iyi karbonhidrat içeren besinler tam tahıllar, sebzeler ve meyvelerdir. Bununla birlikte bazı karbonhidratlar sağlıksız kategorisine girer. Öyle ki özellikle basit karbonhidratlar hızlı enerji sağlayarak kan şekerinin aniden yükselmesine neden olabilir. Dengeli ve yeterli karbonhidrat alımı, hem sağlık hem de enerji seviyesi açısından gereklidir.

Karbonhidrat içeren besinler nelerdir?

Karbonhidratlar şeker molekülleri olarak tanımlanabilir. Proteinler ve yağlarla birlikte yiyecek ve içeceklerde bulunan üç ana besin maddesidir. Vücutta en önemli amacı enerjiyi sağlamak ve lif kaynağı oluşturdukları için kanın pıhtılaşmasında kritik öneme sahiptirler. Besinlerin bazıları daha fazla karbonhidrat içerirken bazılarının karbonhidrat oranı daha düşüktür.

Karbonhidrat açısından zengin besinler şöyle sıralanabilir;

• Ekmek, pirinç, makarna, bulgur, yulaf ve buğday unu gibi tahıl ürünleri
• Patates, havuç, mısır, bezelye, barbunya, mercimek ve nohut gibi baklagiller
• Muz, incir, elma, üzüm, hurma ve portakal gibi meyveler
• Meyve suları, meyveli içecekler, spor içecekleri ve enerji içecekleri
• Ceviz, leblebi, fındık, fıstık, badem, ceviz, kaju ve kestane gibi kuruyemişler
• Yoğurt, süt, kefir gibi süt ve süt ürünleri
• Şekerli ve işlenmiş bazı gıdalar

Karbonhidrat içeren besinleri tüketmezsek ne olur?

Karbonhidrat içeren besinler mineraller ve vitaminler açısından zengin olduklarından dolayı insan sağlığı için önemlidirler. Beslenme listesinde tam tahıllar, meyveler ve sebzeler gibi kompleks karbonhidratlara yer verilmeli rafine edilmiş, şekerli gıdaların tüketiminden ise mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.  Karbonhidrat içeren besinler yeterince tüketilmediği takdirde vücut enerji ihtiyacını yeterince karşılayamaz ve farklı kaynaklara yönelebilir. Bu durumda düşük enerji, ruh hali değişimleri ve sindirim sisteminde bazı sorunlar meydana gelebilir.

Karbonhidrat içeren besinler yeterince tüketilmezse meydana gelebilecek belirtiler şunlardır;

• Baş ağrısı ve baş dönmesi
• Sürekli açlık ve yemek yeme isteği
• Azalmış bağışıklık fonksiyonu
• Enerji düşüklüğü, yorgunluk ve halsizlik
• Sindirim sorunları (kabız, ishal)
• Kas kaybı
• Fiziksel performansta problemler

Karbonhidrat içeren besinler kilo aldırır mı?

Vücudun en önemli enerji kaynağı olan karbonhidratlar, vücutta parçalanarak şekere dönüştürülür. Özellikle rafine olmayan ve herhangi bir işleme maruz kalmayan karbonhidratlar sağlıklı karbonhidrat sınıfında yer alırlar. Kişilerin yaşına, kilosuna, metabolizmasına ve gün içinde harcadığı enerjiye bağlı olarak alması gereken karbonhidrat miktarı değişebilir. Karbonhidrat tüketiminde aşırıya kaçıldığında kilo aldırabilir fakat her karbonhidratın kilo aldıracağını ifade etmek mümkün değildir. Burada alınan karbonhidratın miktarı ve türü oldukça önemlidir.

Kilo alımına neden olabilecek karbonhidratlar şunlardır;

• Beyaz ekmek, makarna ve pirinç gibi işlenen gıdalar
• Şeker oranı yüksek içecekler ve basit şeker içerikli gıdalar
• Pastalar, tatlılar ve bisküvi gibi rafine şeker içeren gıdalar

Karbonhidratları beslenmeden tamamen çıkarmak sağlıklı bir yöntem değildir. Bu gıdalardan ziyade tam tahıllar (yulaf, esmer pirinç, bulgur) tercih edilmeli, sebze ve meyve tüketimi sağlanmalı, bakliyat ve yüksek lif içerikli karbonhidratlar tercih edilmelidir. Öyle ki bu karbonhidratlar yeterli tüketildiğinde kilo kontrolüne yardımcı olabilirler. Vücudun karbonhidrat yetersizliği ile karşı karşıya kalmaması ve sağlıklı kilonun korunması için kompleks karbonhidratların alımı ve porsiyon miktarı oldukça önemlidir.

Karbonhidrat içeren besinlerin görevleri neler?

Karbonhidrat içeriği yüksek besinler, sağlıklı beslenmenin olmazsa olmazıdır. Karbonhidratlar vücuda glikoz sağlar, fonksiyonlarınızı yerine getirmeniz için gereken enerjiyi karşılar. Beyin hücreleri, enerji için glikozu kullanır. Kaslar ve karaciğer fazla glikozu depolar ve gerekli durumlarda kullanır. Lif içerikli karbonhidratlar sindirim sistemi sağlığı için önemli bir yer tutarlar. Özellikle lif, uzun vadeli bağırsak sağlığı için hayati önem taşır, kolesterol emilimini engeller ve kalp hastalığı geliştirme risklerini azaltabilir. Ayrıca bazı vitamin ve minerallerin emilimi ve kan şekerinin düzene girmesinde de karbonhidratın önemi bulunur. Şekerler, nişastalar ve lifler bitki bazlı besinlerden elde edilen doğal besinlerdir.  Bazı karbonhidratlar kilo yönetimine yardımcı olabilir. Bu besinler düşük kalorili ve yüksek lifli olma eğilimindedir, bu da daha az kalori alımına ve kişinin tok hissetmesine yardımcı olabilir. Karbonhidratlar ayrıca glikojen olarak depolanarak enerji rezervi oluştururlar.

En sağlıklı karbonhidrat içeren besinler neler?

En sağlıklı karbonhidratlar genellikle yüksek besin değerine sahip olan gıdalar ve lif içerikli besinlerdir. Bu besinler enerjinin sağlanmasına ve kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olabilirler. Öte yandan yeterli tüketildiğinde tokluk hissini artırmaya katkıda bulunabilirler.

En sağlıklı karbonhidrat içeren besinler şöyledir;

• Yulaf, tam buğday ekmeği
• Esmer pirinç, kinoa, bulgur,
• Fasulye, mercimek, nohut, börülce, barbunya
• Tatlı patates, ıspanak, havuç, kabak, brokoli
• Muz, elma, kivi, armut, yaban mersini
• Ceviz, badem, chia tohumu, keten tohumu
• Yoğurt, süt, kefir

Zararlı karbonhidrat içeren besinler neler?

Karbonhidrat temel besin maddesidir ve bir numara enerji verici olarak kullanılırlar. Rafine edilmemiş, lif içerikli, besleyici gıdalar sağlıklı karbonhidratlar sınıfında yer alır. Ancak bazı karbonhidrat türleri kan şekerinin aniden yükselmesine, kilo alımına ve insülin direncine neden olabilir. Bunlar besin değeri düşük olan ve işlenmiş rafine karbonhidratlardır. Örneğin; beyaz ekmek, pasta, kek, simit gibi rafine un içeren gıdalar gazlı içecekler, şekerlemeler, hazır meyve suları, paketli işlenmiş gıdalar( cips, kraker, hazır soslar vs.) dondurma, şerbetli tatlılar ve rafine edilmiş lif içeriği düşük makarna ve pirinç zararlı karbonhidratlar sınıfına girer. Zararlı karbonhidratların tüketiminde aşırıya kaçmak fazla kilo alımına, diyabet ve kalp ve damar problemleri riskini arttırabilir.